ျပည္ေတာ္ျပန္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေတြနဲ႔ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး

ဒီတပတ္ ျမန္မာ့မ်က္ေမွာက္ေရးရာေဆြးေႏြးခန္းအစီအစဥ္မွာ ျပည္ပတုိင္းႏိုင္ငံမ်ားမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခိုလႈံၿပီး ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွားခဲ့ၾကတဲ့ ၈၈ မ်ဳိးဆက္မ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္လည္ဝင္ေရာက္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ား လုပ္ကိုင္ရာမွာ ၾကံဳေတြ႔ရတဲ့ အခက္အခဲ၊ ျပႆနာ အေျခအေနမ်ားကို မၾကာေသးခင္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္သြားခဲ့တဲ့ လူ႔ေဘာင္သစ္ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီအဖြဲ႔ဝင္ ဦးေဇာ္မိုးေက်ာ္ ကို ဦးေက်ာ္ဇံသာ က ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးတင္ျပထားပါတယ္။ 

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ကိုေဇာ္မုိးေက်ာ္တုိ႔လို ျပည္ပမွာ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ေလာက္ၾကာေနၿပီး ျပည္တြင္းကို ျပန္သြားတဲ့ ၈၈ က တက္ႂကြစြာလႈပ္ရွားခဲ့ၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးမွာ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ဖို႔ဆုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ ဘယ္ေလာက္ရွိၾကပါသလဲ။ ျပည္ပကို ထြက္လာတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြအားလံုးဟာ တစုတေပါင္းတည္းသေဘာနဲ႔ ငါတုိ႔ျပန္လည္ၿပီးေတာ့ ငါတုိ႔စခဲ့တဲ့လမ္းကို ျပန္ၿပီးဆက္ေလွ်ာက္မယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆမ်ဳိး မျပန္ခင္မွာ ရွိၾကရဲ႕လား။ သို႔မဟုတ္ တေယာက္ခ်င္းတဦးခ်င္း ကိုယ့္သေဘာအရ ကိုယ္ျပန္ၾကတာလား။ သိခ်င္ပါတယ္။ 

ဦးေဇာ္မုိးေက်ာ္ ။ ။ ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ၁၉၈၈ ကတည္းက စခဲ့တဲ့ ဒီမုိကေရစီေရးလႈပ္ရွားမႈ မၿပီးဆံုးေသးဘူး၊ ဆက္လုပ္မယ္။ ေနာက္ဆံုး ျမန္မာႏိုင္ငံ က်ေနာ္တုိ႔ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္ေတြနဲ႔ညီတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန၊ လူမႈေရးအေျခအေန၊ စီးပြားေရးအေျခအေနရွိတဲ့အထိ တိုင္းျပည္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္သြားခ်င္တယ္ ဆုိတဲ့ စိတ္ကူးမ်ဳိးေတြရွိတယ္။ ၈၈ ၿပီးခါစတုန္းက စၿပီးလုပ္ခါစတုန္းကေတာ့ မခံခ်င္စိတ္ေတြနဲ႔ တြန္းလွန္မယ္ ဆိုတာေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံတကာကိုေရာက္တဲ့အခါမွာ တခ်ဳိ႕ေလ့လာခြင့္ရတာေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာမွာရွိတဲ့ တျခားႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးပံုစံေတြ၊ လူမႈေရးပံုစံေတြ သိျမင္လာေလ၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကို ျဖစ္ထြန္းေျပာင္းလဲေစခ်င္တဲ့ စိတ္ကူးေတြ၊ အိုင္ဒီယာေတြ ပိုၿပီးရွိလာေလ။ 


အဲဒီလိုျဖစ္လာတဲ့အတြက္ တခ်ိန္ခ်ိန္ ျမန္မာျပည္မွာ ငါတုိ႔ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ခြင့္ရမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာျပည္မွာ အေျပာင္းအလဲျဖစ္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီမွာ ေတြ႔ထား၊ ျမင္ထား၊ ၾကားထားတဲ့ ပံုစံေတြနဲ႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကို ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မယ္၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမယ္ဆုိတဲ့ စိတ္ကူးမ်ဳိးေတြ တေယာက္ခ်င္းဆီမွာရွိသလို၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာလည္း ရွိတယ္။ တကယ္တမ္း က်ေနာ္တို႔ထင္တာ က်ေနာ္တုိ႔ အျပင္ကလူေတြ ထင္တာကလည္း တထပ္တည္းပဲ ၈၈ ေတြက ငါတုိ႔ အခုအခ်ိန္အထိ ပါဝင္လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္ေနၾကတယ္ဆိုတာမ်ဳိး က်ေနာ္တုိ႔ စိတ္ထဲမွာရွိၾကပါတယ္။ 

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အခု ဒီေနရာမွာ စိတ္ဝင္စားတာက ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ဆယ္လံုးလံုး တုိင္းျပည္နဲ႔ကြဲကြာၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာမွာ ေနခဲ့တယ္။ ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းၾကားမွာ က်င္လည္လႈပ္ရွားခဲ့ၾကတယ္။ ဆိုေတာ့ ကိုေဇာ္မိုးေက်ာ္တုိ႔ရဲ႕ အေတြးအျမင္ေတြက အမ်ားႀကီး ေျပာင္းလဲသြားမွာပါ။ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ဆယ္ဆုိတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳဟာ နည္းတာမဟုတ္ဘူး။ လူ႔ဘဝမွာ ေတာ္ေတာ္ကို အေရးႀကီးတဲ့ ကာလရွည္ႀကီးတခု။ ဆိုေတာ့ ဒီအေတြးအျမင္ေတြနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ လႈပ္ရွားက်န္ရစ္ခဲ့ၾကတဲ့လူေတြရဲ႕ အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆ အျမင္ေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ ကြာဟမႈ ေတြ႔ရပါလဲ။ 

ဦးေဇာ္မုိးေက်ာ္ ။ ။ ကြာဟမႈေတာ့ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ထဲမွာရွိၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးလုပ္တဲ့လူေတြအေနနဲ႔လည္း ႏိုင္ငံတကာ အေျခအေနေတြကို သတင္းေတြကတဆင့္၊ စာအုပ္စာတမ္းေတြ၊ မီဒီယာေတြကတဆင့္ ေလ့လာဆည္းပူးထားၿပီး သိရွိတဲ့လူေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ သူတို႔မွာလည္း သိၾကျမင္ၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ အျပင္ေရာက္သြားတဲ့လူေတြမွာ လက္ေတြ႔ခံစား ျဖတ္သန္းရတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳေတြ ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ဒီမုိကေရစီစနစ္ဆုိပါစို႔။ ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ Scandinavian ႏိုင္ငံေတြ၊ အေမရိကန္လို ႏိုင္ငံ၊ က်န္တဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ ကိုယ္တုိင္သြားၿပီးေတာ့ ေနဖူးတယ္၊ အလုပ္လုပ္ဖူးတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ internship အလုပ္သင္လိုဟာမ်ဳိးေတြ လုပ္ဖူးတယ္၊ ေလ့လာဖူးတယ္ဆုိရင္ ဒီစနစ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကိုယ္တိုင္ေတြ႔ၾကံဳခံစားရတာေတြ ေကာင္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ဆုိးသည္ျဖစ္ေစ ဒါမ်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။ 

အထဲမွာလည္း မသိဘူးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ သိေနၾကပါတယ္။ သတင္းေတြကတဆင့္၊ စာအုပ္စာတမ္းေတြကတဆင့္ သိတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ တကယ္တမ္း လက္ေတြ႔ျဖတ္သန္းမႈအရ၊ ကိုယ္တုိင္ေတြ႔ၾကံဳ ျဖတ္သန္းမႈအရ ကြာျခားမႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ exposure ျမင္ႏိုင္လာတယ္၊ သိလာႏိုင္တယ္။ ျပႆနာတရပ္ကို ေျဖရွင္းတဲ့ပံုစံေတြ၊ ခ်ဥ္းကပ္တဲ့ပံုစံေတြ။ အဲဒါမ်ဳိးေတြ ကြာဟေနတာကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ အျပင္က ျပန္သြားတဲ့လူေတြနဲ႔ အထဲမွာရွိတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ရဲေဘာ္မိတ္ေဆြ၊ လုပ္ၾကကိုင္ၾကတဲ့လူေတြနဲ႔ အေနအထားၾကားထဲမွာ ကြာဟမႈေတြေတာ့ ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ အလုပ္တခုကို စလုပ္မယ္ဆိုကတည္းက စဥ္းစားတဲ့ပံုစံေတြ အဲဒါမ်ဳိးေတြ ကြာဟမႈ ရွိပါတယ္။ ဘာျဖစ္လဲဆုိေတာ့ ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့လူေတြက သိႏိုင္ ျမင္ႏုိင္တယ္။ သို႔ေသာ္ ႏိႈင္းယွဥ္ဖို႔အတြက္ အေနအထားေပါ့။ ျမန္မာျပည္မွာဆုိရင္ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ အာဏာရွင္ေအာက္မွာ စည္းမ်ဥ္းေတြၾကားမွာ၊ ဆင္းရဲပင္ပန္းမႈၾကမွာ သူတို႔ နိစၥဓူဝ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတယ္။ 

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္တခုက အဲဒီလို ျပည္ပကျပန္သြားတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ ကိုေဇာ္မိုးေက်ာ္တို႔အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာမွာ ဒီမုိကေရစီ ထြန္းကားတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာျဖစ္ေနတဲ့ လူမႈေရး၊ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းရဲ႕ စံေတြနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပည္သူေတြရဲ႕ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းၾကားက စံေတြက ကြဲလြဲမႈရွိလိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီဟာကို သံုးသပ္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေျခအေနနဲ႔ အံ့ဝင္ဂြင္က်ျဖစ္ေအာင္ မူခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ၾကမယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ျပည္တြင္းက်န္ခဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ျပည္ပက ျပန္တဲ့လူေတြၾကားမွာ ဘယ္လို ညိႇႏိႈင္းၾကမလဲ။ ညိႇႏိႈင္းရမယ္ဆုိရင္ ညိႇႏိႈင္းလို႔ရမလား။ 

ဦးေဇာ္မုိးေက်ာ္ ။ ။ ဥပမာ က်ေနာ္တို႔ ျပန္သြားတယ္။ အထဲေရာက္သြားေတာ့ အထဲက တခ်ဳိ႕သတင္းစာနယ္ဇင္းက လူေတြပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ငံေရးဘက္က လူေတြက ေျပာတာရွိတယ္။ မင္းတုိ႔က ဟိုႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဒို႔ဒီမွာအေျခအေနနဲ႔ မတူဘူးေလ။ မကိုက္ၾကဘူးလုိ႔ေျပာတာမ်ဳိးေတြ က်ေနာ္တုိ႔လည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဓိကအခ်က္ က်ေနာ္ ဆုိလုိတာက ဥပမာ လြတ္လပ္ခြင့္လိုဟာမ်ဳိး၊ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ၊ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာ ဘယ္ႏိုင္ငံ ဘယ္အေျခအေနမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အတူတူပါပဲ။ ဒီအေျခခံေပၚမွာေတာ့ ႏိုင္ငံတကာမွာျဖစ္ေစ၊ ျမန္မာျပည္မွာျဖစ္ေစ ကြဲလြဲမႈရွိမယ္လို႔ က်ေနာ္ မထင္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ အဓိက တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲယူသြားမယ္။ ဗမာျပည္ကေတာ့ အာဏာရွင္စနစ္ကေန တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲယူရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ခ်က္ခ်င္းမရႏိုင္ေသးဘူးဆိုတာမ်ဳိးေတာ့ ရွိႏိုင္တယ္။ အေျခခံ basic concept ကေတာ့ ကြဲလြဲစရာအေၾကာင္းမရွိဘူး။ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္သာ ကြဲလြဲတာမ်ဳိးရွိႏိုင္မယ္။ တဖက္က ဆိုလိုတာက ျမန္မာျပည္က ခ်က္ခ်င္း အေနာက္တိုင္းႏိုင္ငံႀကီးေတြလို ဒီမုိကေရစီ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဒါကေတာ့ လက္ခံႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒါကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတဲ့အခါမွာ လုပ္နည္း ကိုင္နည္း။ ဥပမာ အစုအဖြဲ႔တဲ့နည္းေတြကစလို႔ တကယ္တမ္းက်ရင္ ႏုိင္ငံတကာမွာလုပ္တဲ့ပံုစံေတြကို အတုယူတာမ်ဳိး။ ေကာင္းတဲ့အခ်က္ေတြကို ေလ့လာဆည္းပူးၿပီး လုပ္တာမ်ဳိးေတြ လုပ္သြားမယ္ဆုိရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ 

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အခုပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေလာေလာဆယ္ ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ ျပႆနာ။ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ ဒီမုိကေရစီ ဆိုတာကုိ လိုလားၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာ ၾကားေနရတာက ဒီမုိကေရစီဆုိတာက အေျခခံအားျဖင့္ မတူကြဲျပားတဲ့ စ႐ိုက္သဘာဝေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြကို နားလည္လက္ခံၾကတာ အမ်ားႀကီးပါ ဒီဘက္မွာဆုိရင္။ ဆုိေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ ဒီဘက္မွာလက္ခံသလို မတူကြဲျပားမႈကို အကန္႔အသတ္ လက္ခံႏိုင္မယ့္ အလားအလာ ရွိၾကရဲ႕လား။ အဲဒါမ်ဳိးကိစၥက်ေတာ့ ကိုေဇာ္မုိးေက်ာ္တုိ႔ ဘယ္လုိ သံုးသပ္ၾကသလဲ။ 

ဦးေဇာ္မုိးေက်ာ္ ။ ။ လက္ခံႏိုင္ဖို႔ဆိုတာကေတာ့ တခုရွိတယ္ အေလ့အက်င့္နဲ႔လည္း ဆိုင္တယ္။ တခါမွ မတူညီမႈ၊ ကြဲျပားမႈေတြအေပၚမွာ လက္ခံတယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ထိေတြ႔ရတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳ၊ အေလ့အက်င့္ နည္းတယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ေတာ့ ခ်က္ခ်င္းႀကီး ဒီမုိကေရစီရင့္သန္သလို မတူကြဲျပားမႈေတြကို ခ်က္ခ်င္းလက္ခံဖုိ႔ဆုိတာ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ နည္းနည္း ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္မယ္။ ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္ တခုနည္းနည္း ေျပာခ်င္တာရွိတယ္။ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းေတြက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပိတ္တဲ့အခ်က္လည္း ပါပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တုိင္းျပည္က စီးပြားေရး မဖြံ႔ၿဖိဳးတာလည္း ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ မ်ားေသာအားျဖင့္ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ေတြ ေက်းလက္ေတြက လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေလာက္ကတည္းက ထူးထူးျခားျခား ေျပာင္းလဲတိုးတက္သြားတာ မေတြ႔ရဘူး။ တဖက္မွာ ဘာျဖစ္လဲဆုိေတာ့ ကိုယ့္လူမ်ဳိး၊ ကိုယ့္ဘာသာ၊ ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈ ဆိုတာေလာက္ထဲမွာ ပံုမွန္လည္ပတ္ေနၾကတယ္။ တဖက္က ႏိုင္ငံေရးအရေျပာမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ၾကည့္ရင္ conservative ေရွး႐ိုးစြဲဆန္သလို ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါကလည္း လက္ရွိ အခုနလိုမ်ဳိး မတူညီမႈ၊ ကြဲျပားမႈေတြကို အလံုးစံု လက္ခံႏိုင္ပါ့မလားဆုိတာ ဒီေနရာမွာ ေမးစရာ ေမးခြန္းေတြ ျဖစ္လာတယ္။ စဥ္းစားစရာေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ဆိုလိုတာက ဒီထက္ ႀကီးပြားဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္လာဖုိ႔ လိုတယ္။ လြတ္လပ္ခြင့္ရွိဖို႔ လိုတယ္။ လူေတြ ပညာပိုတတ္လာဖို႔ လိုတယ္။ ဒီလုိအေျခခံေတြျဖစ္လာၿပီး လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ေျပာင္းလဲ တုိးတက္လာတယ္ဆိုရင္ေတာ့ အခုန ဒီမုိကေရစီစနစ္အရ မတူကြဲျပားမႈေတြကို လက္ခံႏိုင္တယ္ဆုိတဲ့ အေျခအေနေတြ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္။ 

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္လည္း အဓိက အဲဒီအခ်က္ကို ေျပာလိုတာပါ။ ကိုေဇာ္မိုးေက်ာ္တုိ႔က ဒီလုိအျမင္ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုနေျပာတဲ့ conservative ျဖစ္ေနတဲ့ society ၾကားထဲမွာေနၿပီးေတာ့ လႈပ္ရွားေနၾကတဲ့လူေတြအေနနဲ႔ ကဲ ဒီလုိျပင္ၾကမယ္လို႔ ကိုေဇာ္မုိးေက်ာ္တို႔ေျပာရင္ လႈပ္ရွားသူ activists အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ သေဘာတူညီမႈ ရၾကပါရဲ႕လား။ 

ဦးေဇာ္မုိးေက်ာ္ ။ ။ ဒီ လႈပ္ရွားသူေတြၾကားထဲမွာေျပာရင္ေတာ့ အဓိကေတာ့ အဲဒီ ကြဲလြဲမႈေတြ ရွိတယ္။ ရွိတယ္ ဒါေပမဲ့ အခုနလုိ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူေတြ သို႔မဟုတ္ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ တာဝန္ရွိတာကေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အျမင္ႂကြယ္ဝလာဖို႔၊ ဗဟုသုတရွိဖုိ႔၊ ေနာက္တခုက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏုိင္တဲ့ flexible ရွိဖို႔ဆိုတဲ့ အရည္အခ်င္းမ်ဳိးေတြရွိေအာင္ ေလ့လာထားၾကတယ္လို႔ပဲ က်ေနာ္က နားလည္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဆိုလိုတာက အဲဒါေတြ တကယ္တမ္း ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းဆိုတာလည္း ႏိုင္ငံတကာအေျခအေနနဲ႔ ကင္းလႊတ္ၿပီး ေနလို႔ရတာမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီၾကားထဲမွာ ကိုယ့္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို ဘယ္လို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမယ္ဆုိတာကို သူတုိ႔လည္း နားလည္ သေဘာေပါက္ၾကမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔လုပ္ေဆာင္တဲ့ ေနရာမွာေတာ့ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးရတဲ့အပိုင္းမွာ တေယာက္ကျမင္တာနဲ႔ တေယာက္က မျမင္တာနဲ႔၊ တေယာက္ကျမင္တာအခ်င္းခ်င္း မတူတာနဲ႔ အဲဒီအခက္အခဲေတြကေတာ့ ရွိေနတယ္ဆုိတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ 

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ ကိုေဇာ္မုိးေက်ာ္တုိ႔ရဲ႕ အဖြဲ႔အစည္း ၈၈ ျပည္ပျပန္ ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ အခုလက္ေတြ႔ ႏုိင္ငံေရးအားျဖင့္ ဘာမ်ားႀကိဳးပမ္းမႈေတြ ရွိေနပါသလဲ။ ပါတီေထာင္ၿပီးေတာ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဦးတည္ၿပီးေတာ့ လႈပ္ရွားေနတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ရွိေနပါသလား။ ျပည္တြင္းမွာက်န္ခဲ့တဲ့ ၈၈ ေတြနဲ႔ေပါင္းၿပီးေတာ့ အဲဒီလို လႈပ္ရွားဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ထားခဲ့ၾကသလား။ 

ဦးေဇာ္မုိးေက်ာ္ ။ ။ ျပန္သြားတယ္ဆိုကတည္းက က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ ဥပမာ လူ႔ေဘာင္သစ္ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီပဲ ျဖစ္ေစ၊ ABSDF ေက်ာင္းသားမ်ားဒီမုိကရက္တစ္တပ္ဦး ျဖစ္ေစ ဒီလုိအဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ ျပန္သြားကတည္းက ျပန္သြားၿပီးရင္ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာ လုပ္ေဆာင္ရမယ္ဆိုတာေတြကို နားလည္တယ္။ ကိုယ့္ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ေနရာမွာ နည္းဗ်ဴဟာေတြ ေျပာင္းလဲသြားရမယ္ဆုိတာေတြ နားလည္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပႆနာကဘာလဲဆုိေတာ့ တကယ္တမ္း ထင္သေလာက္ မေပါက္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္။ က်ေနာ့္ သံုးသပ္ခ်က္အရ။ ျပန္သြားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ ျပည္တြင္းအင္အားစု အဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားထဲမွာ ျပန္ၿပီးဝင္ဆံ့ႏိုင္ဖို႔ဆိုတာေတာင္ ေတာ္ေတာ္ေလး လုပ္ရမယ့္သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ 

အထဲမွာ ျပန္ေရာက္သြားတဲ့အခါမွာ အခုန မူရင္းပါတီထဲက အုပ္စုေတြနဲ႔ေတာင္မွ အျမင္ကြာျခားမႈေတြ၊ ညိႇႏိႈင္းရတာေတြ အမ်ားႀကီးေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ေနာက္တခုက က်ေနာ္တုိ႔ ျပန္သြားတယ္ဆိုေတာ့ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ဆိုေတာ့ ကိုယ့္ၿမိဳ႕ ကိုယ္ျပန္သြားရင္ေတာင္မွ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ မသိတာေတြ၊ ကင္းကြာသြားတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ က်န္တဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ျပည္တြင္းက အဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ ေႏြးေႏြးေထြးေထြး လက္ခံႏိုင္လဲ။ လက္တြဲႏိုင္လဲဆိုတဲ့ အေျခအေနေတြကလည္း အမ်ားႀကီး လိုအပ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဥပမာ ကိုမင္းကိုႏုိင္၊ ကိုကိုႀကီးတို႔ ဦးေဆာင္တဲ့ ၈၈ အင္အားစုေတြနဲ႔ပင္ လူ႔ေဘာင္သစ္ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ၊ ABSDF တို႔နဲ႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လက္တြဲလုပ္ႏုိင္တယ္ဆိုတာမ်ဳိး မေတြ႔ရပါဘူး။ NLD လို အဖြဲ႔အစည္းႀကီးပင္ ျပည္ပကျပန္လာတဲ့ အင္အားစုေတြ၊ လူပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ ထိေတြ႔သလဲ။ သူတုိ႔ ဘယ္ေလာက္ စိတ္ဝင္စားသလဲ။ ဒီလူေတြက အသံုးတည့္မလား၊ မတည့္ဘူးလား။ လက္တြဲလို႔ ရမလား၊ မရဘူးလားဆုိတာ က်ေနာ္ကေတာ့ NLD မွာလည္း အဲဒီအျမင္စိတ္ ရွိပံုမရဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဒီအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံ ေျပာဆိုတာမ်ဳိးမရွိဘူးလို႔ က်ေနာ္က ျမင္တယ္။ ဥပမာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တုိင္ အခုန လူ႔ေဘာင္သစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္၊ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ လက္ခံေတြ႔ဆံုတာမ်ဳိး၊ စကားေျပာတာမ်ဳိးေတြ မေတြ႔ရပါဘူး။ ။ 

ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပိုင္း) အစီအစဥ္က ျပန္လည္ကူးယူ ေဖာ္ျပပါတယ္။