စာေပေဟာေျပာပြဲ ဘာေၾကာင့္ပိတ္ (ေမာင္ဝံသ)

ၿပီးခဲ့တဲ့ တစ္လ ႏွစ္လခန္႔အတြင္း ကြၽန္ေတာ္ ခရီးယာယီေလးေတြ မ်ားခဲ့ပါတယ္။ စာေပေဟာေျပာပြဲ လိုက္ေနတာပါ။ အရင္က ေဟာေျပာပြဲစင္ေတြေပၚ မတက္ႏိုင္ခဲ့တာ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၾကာခဲ့ရာက ခုေတာ့ အတန္အသင့္ ပြင့္လင္းလာၿပီမို႔ ကြၽန္ေတာ္လည္း စမ္းသပ္ၿပီး လိုက္ေဟာေနခဲ့ပါတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေပၚမွာ ေက်ာက္ေျမာင္း ၾသဘာလမ္း၊ အလုံ၊ ၾကည့္ျမင္တိုင္၊ ေျမာက္ဥကၠလာ၊ ေျမာက္ဒဂုံက နာေရးကူညီမႈအသင္း၊ ဝါဏိဇဘြဲ႔ရအသင္း၊ လူငယ္မ်ားအစည္းအ႐ုံး စသည္ျဖင့္ အေတာ္ကို ေနရာစုံပါတယ္။

ပထမဆုံးပြဲေတြ

ထူးျခားတာတစ္ခုက နာေရးကူညီမႈအသင္းနဲ႔ ဝါဏိဇအသင္းကလြဲလို႔ က်န္တဲ့ေနရာေတြအားလုံးဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ပါဝင္တဲ့ စာေပေဟာေျပာပြဲေတြနဲ႔ ျပန္လည္ ‘ကြင္းဖြင့္’ ခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ သိရတာပဲဗ်။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စာေပေဟာေျပာပြဲေတြ မက်င္းပႏိုင္ဘဲေနခဲ့ရာက ဒီႏွစ္မွ ပထမဆုံး ျပန္လည္က်င္းပၾကတာျဖစ္တယ္။ အဲဒီမွာ ပထမဆုံး စင္ေပၚျပန္တက္တဲ့ ေမာင္ဝံသနဲ႔ ဂြပ္ခနဲ အံကိုက္ပဲေပါ့ဗ်ာ။


ဟသၤာတ၊ ဇလြန္၊ ပဲခူး၊ ဥကၠံ၊ ဒိုက္ဦး၊ မုပၸလင္၊ ကေလး၊ တမူး စတဲ့ ေနရာေတြကိုလည္း ေရာက္ခဲ့တယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ စာၾကည့္တိုက္အသင္းေတြက ဦးေဆာင္က်င္းပတာကို ေတြ႔ရတယ္ဗ်။ အခုေနာက္ဆုံးေရာက္ခဲ့တဲ့ ကေလးၿမိဳ႕မွာဆိုရင္ ေနသာဆရာေတာ္ဦးစီးတဲ့ ေနသာစာၾကည့္တိုက္ သုံးႏွစ္ေျမာက္ စာေပေဟာေျပာပြဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာဦးေအာင္သင္း၊ ဦးဘုန္း (ဓာတု)၊ ကဗ်ာဆရာ ညီမင္းညိဳတို႔နဲ႔ ေနရာေတြျဖန္႔ၿပီး ေဟာေျပာခဲ့ၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္က ကေလးၿမိဳ႕ေပၚမွာ ႏွစ္ညအျပင္ နတ္ေခ်ာင္းရြာနဲ႔ ထိုမာရြာမွာလည္း သြာၿပီးေဟာခဲ့တယ္။ သာစည္ရြာစာၾကည့္တိုက္ကိုလည္း ေလ့လာခြင့္ ရခဲ့တယ္။ ကေလးၿမိဳ႕နဲ႔ တမူးၿမိဳ႕က ဒီခ်ဳပ္ စာေပမိတ္ေဆြေတြနဲ႔လည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

ပရဟိတ မ်ားမ်ားလုပ္ၾကဖို႔

စာေပေဟာေျပာပြဲတိုင္းမွာ ကြၽန္ေတာ္ အဓိက ေျပာတာကေတာ့ စတုတၴမ႑ိဳင္လို႔ တင္စားျခင္းခံရတဲ့ သတင္းမီဒီယာေတြရဲ႕ အခန္းက႑နဲ႔ ဒီမိုကရက္တစ္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ေပၚထြန္းေရးအေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူထုအေျချပဳ အရပ္ဘက္ ပရဟိတအဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ မ်ားမ်ားပါဝင္ၾကဖို႔နဲ႔ ျပည္သူၾကားက သတင္းသမားေတြ (Citizen Journalists) မ်ားမ်ားေပၚထြက္ေရးကို တြန္းအားေပး ေျပာပါတယ္။

အတူေဟာေဖာ္ ေဟာဖက္ေတြက အလြန္ အေဟာအေျပာေကာင္းသူေတြပါ။ ဆရာဦးေအာင္သင္းဆိုရင္ နာလန္ထခါစအခ်ိန္မွာ တပည့္ေတြ အေဖးအမနဲ႔ လိုက္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ စင္ေပၚမွာ ထိုင္ခုံခ်ေပးၿပီး ထိုင္ေဟာ ေဟာရေပမယ့္ ပရိသတ္မၿငီးရေအာင္ ႏွစ္နာရီနီးနီး ေျပာႏိုင္ ဆိုႏိုင္တာ အံ့ၾသေလာက္ပါတယ္။ ဦးဘုန္းနဲ႔ ညီမင္းညိဳတို႔ကလည္း နာမည္ႀကီး နည္းျပဆရာေတြဆိုေတာ့ ပရိသတ္ထဲက ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြနဲ႔ ေမးလိုက္ ေျဖလိုက္ အတိုင္အေဖာက္ညီညီ ေဟာေျပာသြားၾကပါတယ္။ အင္မတန္မွာ ေအာင္ျမင္တဲ့ စာေပခရီးတစ္ခုပါပဲဗ်ာ။

မိုးေလဝသ ဦးထြန္းလြင္ အေတြ႔အၾကံဳ

ကေလးၿမိဳ႕တစ္ခြင္မွာ စာေပပရိသတ္မ်ားနဲ႔ စာေရးဆရာမ်ား လိႈက္လွဲေပ်ာ္ရႊင္စြာ စာေပပြဲသဘင္ ဆင္ႏႊဲေနၾကတာကို ၾကည့္ၿပီး မၾကာခင္က မိုးေလဝသ ေဒါက္တာထြန္းလြင္ေျပာျပတဲ့ ရင္နင့္စရာျဖစ္ရပ္ကေလးကို သတိရေနမိပါတယ္။ ဆရာထြန္းလြင္၊ ဆရာေကာင္းသန္႔နဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ ဥကၠံၿမိဳ႕ စာေပေဟာေျပာပြဲ အတူသြားၾကရင္း ဆရာက ေျပာျပခဲ့တာပါ။ ေဒါက္တာ ထြန္းလြင္က သူ ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး၊ မင္းတုန္းၿမိဳ႕နယ္၊ မဲဇလီရြာ ကေလးမွာ စာေပေဟာေျပာပြဲ အခ်ိန္ကပ္ၿပီးမွ အပိတ္ခံရပုံကို ေဆာင္းပါး ေရးေပးလို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္ ျပည္သူ႔ေခတ္ ဂ်ာနယ္ (၂၃၊ ၂၊ ၁၂) မွာ ေဖာ္ျပ ၿပီးပါၿပီ။ ‘ထိုအခ်ိန္ဝယ္ ... တိမ္ညိဳမည္းတစ္ခုက ... လျခမ္းေလးကို ... ဖုံးအုပ္လိုက္ ... ျပန္ပါေပါ့ကြယ္’ ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးပါ။ မဖတ္မိလိုက္ေသးသူမ်ား ျပန္ရွာဖတ္ၾကည့္ၾကဗ်ာ။ ေဒါက္တာထြန္းလြင္ဟာ စကားေျပာ ေကာင္း႐ုံမက စာအေရးအသားလည္း ဘယ္ေလာက္ေကာင္းတယ္ဆိုတာ လက္ေတြ႔ျပလိုက္သလိုပါပဲ။

အလြန္အက်ဳိးမဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္

ဆရာထြန္းလြင္က မဲဇလီရြာမွာ စာေပေဟာေျပာပြဲစီစဥ္သူေတြ ဘယ္လို စိတ္အားထက္သန္စြာ၊ တက္ႂကြေပ်ာ္ရႊင္စြာ ျပင္ဆင္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေနၾကပုံ၊ ဖီးလိမ္း ျပင္ဆင္ေနၾကပုံကို လွပစြာ စာပန္းခ်ီျခယ္ၿပီး ည ၇ နာရီ စင္ေပၚတက္ခါနီးက်မွ ပြဲမိန္႔ပိတ္တယ္ဆိုလို႔ ငိုၾကယိုၾက မခ်ိတင္ကဲ ျဖစ္ၾကရပုံကို ဆက္ေရးျပပါတယ္။ သူေျပာတာကို နားေထာင္ သိရွိၿပီးျဖစ္ေပမယ့္ ေဆာင္းပါးအျဖစ္ ျပန္ေရးထားတာကို ဖတ္ရတဲ့အခ်ိန္မွာလည္း ကြၽန္ေတာ္ပါ ရင္ထဲဆို႔နင့္ေနမိတယ္ဗ်ာ။

“ဟာ ... ဗ်ာ ဆိုၿပီး ပါးစပ္ေဟာင္းေလာင္း ျဖစ္ကုန္ၾကေတာ့တာပါပဲ။ အားလုံး ၿငိမ္က်သြားပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စာေရးဆရာေတြပါ ၿငိမ္က်သြားပါတယ္။ ဆရာတစ္ဦးကေတာ့ မ်က္ရည္ေတြဝဲလာၿပီး အသံမထြက္ေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္ ဆရာတစ္ဦးကလည္း အသံေတြ တုန္တုန္ယင္ယင္နဲ႔ စာေရးဆရာမလည္း ေခါင္းငိုက္စိုက္နဲ႔၊ ငိုေနတဲ့ တပည့္ေလးေတြကို ေခ်ာ့ေနပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း စိတ္မေကာင္းလိုက္တာဗ်ာ။ ဘာလို႔ ေဟာေျပာပြဲအမိန္႔က မရရတာလဲ၊ ဒီေဒသဟာ ေဟာေျပာပြဲက်င္းပဖို႔ ခြင့္မျပဳတဲ့ေဒသမို႔လား _ _ _ ဘာမွန္းဆိုတာကိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာေတြက ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ျမင္ျမင္သာသာ ရွိေစေအာင္ (Good Governance) ဆိုတာနဲ႔အညီ ရွင္းလင္းေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီမဲဇလီရြာ ေဟာေျပာပြဲ ေျပာခြင့္မရတာဟာ မဲဇလီရြာအတြက္သာမက သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီးအတြက္ေရာ၊ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ပါ ထိခိုက္နစ္နာလွပါတယ္။ အလြန္အက်ဳိးမဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္၊ လူထုရဲ႕ တိုးတက္မႈအရွိန္ကို ဟန္႔တားေစတဲ့ ျဖစ္ရပ္ပဲလို႔ ႐ိုး႐ိုးေလး ျမင္မိပါတယ္ _ _ _”

နာမည္ႀကီးတဲ့ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး

ဆရာထြန္းလြင္ ခုလို ထုတ္ေဖာ္ေရးလိုက္တာကိုဖတ္ရတဲ့ ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္ ပရိသတ္မ်ားလည္း ကိုယ္ခ်င္းစာနာမိၾကမွာပါ။ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီးမွာ စာေပေဟာေျပာပြဲမ်ား အခ်ိန္ကပ္ကပ္ၿပီး အပိတ္ခံရလို႔ စိတ္မခ်မ္းမသာျဖစ္ၿပီး ျပန္လာရတဲ့ စာေရးဆရာေတြ အေတာ္မ်ားေနပါၿပီ။ ျပည္သူ႔ေခတ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဆရာေဖျမင့္ေတာင္ အရင္လထဲမွာ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီးထဲက ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕က ဖိတ္လို႔ သြားခဲ့စဥ္ အလားတူ ၾကံဳခဲ့ရတယ္လို႔ ျပန္ေျပာဖူးပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ စာေပေဟာေျပာပြဲမ်ားကို ပိတ္ျခင္းဟာ ဆရာထြန္းလြင္ ေရးသလိုပဲ အလြန္ အက်ဳိးမဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္၊ လူထုရဲ႕ တိုးတက္မႈအရွိန္ကို ဟန္႔တားေစတဲ့ျဖစ္ရပ္လို႔ ထပ္ေျပာလိုက္ခ်င္ပါတယ္။

ကိုယ္ေတြ႔ခံစားခ်က္

အဓိပၸာယ္မရွိ ပိတ္ပင္ခံရတဲ့အျဖစ္မ်ဳိးကို ကိုယ္တိုင္ ၾကံဳေတြ႔ခံစားရဖူးတဲ့ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ဆရာထြန္းလြင္တုိ႔ ဆရာေဖျမင့္တို႔ရဲ႕ ရင္ထဲက ခံစားခ်က္ကို ပိုၿပီး ထဲထဲဝင္ဝင္ နားလည္တယ္ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ့္မိသားစုရဲ႕ ေဒါင္းစာေပကို ၁၉၇၃ ခုႏွစ္က တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ မူလနာမည္က ခြပ္ေဒါင္း စာေပပါ။ ေက်ာင္းသားသမဂၢသံေယာဇဥ္နဲ႔ မွည့္ေခၚထားတဲ့နာမည္ပါ။ ၁၉၈၆ အထိ ကြၽန္ေတာ့္တိုက္က ထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ စာအုပ္ေတြမွာ ခြပ္ေဒါင္း စာေပက ထုတ္ေဝသည္လို႔ပဲ ေဖာ္ျပခဲ့တာ ျပန္ၾကည့္လို႔ရပါတယ္။ ၁၉၈၆ က်ေတာ့ အဲဒီနာမည္ သုံးခြင့္မေပးႏိုင္ဘူးဆိုလို႔ ခြပ္ကို ျဖဳတ္လိုက္ရတယ္ဗ်။ ေဒါင္းစာေပ အျဖစ္ပဲ ေနခဲ့ရတာ ခုထိပါပဲ။

၂၀၀၃ မွာ ေဒါင္းစာေပ ႏွစ္ ၃၀ ျပည့္ ပြဲတစ္ပြဲလုပ္ပါတယ္။ ၂၀၀၃ ေမ ၃၁ တိပိဋကေက်ာင္းမွာက်င္းပတဲ့ အဲဒီပြဲကို ေမာ္ေတာ္ ဆိုင္ကယ္ေတြနဲ႔ အဝိုင္းခံရတယ္ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ့္ ဧည့္ခံပြဲလာတဲ့ ဧည့္သည္တခ်ဳိ႕ တထိတ္တလန္႔ ျဖစ္ရတာေပါ့။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က်ေတာ့ ေဒါင္းစာေပ ၃၅ ႏွစ္ ျပည့္ပြဲကို စီးတီးစတား ဟိုတယ္မွာ လုပ္ပါတယ္။ မနက္ ၉ နာရီက်င္းပဖို႔ အားလုံး ျပင္ဆင္ထားၿပီးသားပြဲကို အႀကိဳည ၉ နာရီေလာက္မွာ ဖ်က္သိမ္းခိုင္းတယ္။ မနက္က်ေတာ့ ဧည့္ခံပြဲဖ်က္ရတာကိုမသိတဲ့ ဧည့္သည္ေတြလာၾကေတာ့ ဟိုတယ္ေအာက္ကေန ျပန္ခိုင္းတယ္။ မဟာဗႏၶဳလ ပန္းျခံလမ္းထဲမွာလည္း ကားသုံးစီးနဲ႔ အင္အားျပထားေသးတယ္။ စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ။ ကြၽန္ေတာ္ ဘယ္လိုခံစားရမလဲဆိုတာ။

ဒါေၾကာင့္ မေကြးတိုင္းကျဖစ္ရပ္ကို ကြၽန္ေတာ္ အမ်ားႀကီး စာနာပါတယ္လို႔ ေျပာတာ ျဖစ္တယ္ဗ်။ ေဒါင္းစာေပပြဲကိစၥျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ႏွစ္မွာ စီးတီးစတား ဟိုတယ္မွာပဲ ေတာ္ဘုရားကေလး စာေပဆုေပးပြဲကို အခ်ိန္ကပ္ၿပီး ပိတ္ပင္ခံရေသးတယ္ဗ်ာ။ ကြယ္လြန္သူ ေတာ္ဘုရားကေလးရဲ႕ဇနီး ေဒၚခင္ေမနဲ႔ သမီး ေဒဝီသန္႔စင္ တို႔လည္း အေတာ္စိတ္ဆင္းရဲခဲ့ရမွာ ေသခ်ာတယ္ဗ်။

အရင္ကလို မဟုတ္ေတာ့ပါ 

ယေန႔ေခတ္မွာေတာ့ စီးတီးစတားဟိုတယ္မွာ ပြဲမ်ဳိးစုံ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ က်င္းပေနၾကပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ေဒါင္းစာေပပြဲနဲ႔ ေတာ္ဘုရားကေလးပြဲ အပိတ္ခံရတဲ့ျဖစ္ရပ္မ်ဳိးကို ဝန္ထမ္းအသစ္ေလးေတြ သိေတာင္ မသိၾကေတာ့ပါဘူး။ ေတာ္ဘုရားကေလး စာေပဆုေပးပြဲကိုလည္း ယခုဆိုရင္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ က်င္းပေနပါၿပီ။ ဆရာထြန္းလြင္တို႔ လတ္တေလာ ၾကံဳခဲ့ရတဲ့ျဖစ္ရပ္မ်ဳိးေတြဟာ ယေန႔ေခတ္အဖို႔ေတာ့ အင္မတန္ ရွားပါးတဲ့ ထူးထူးဆန္းဆန္း သတင္းထဲမွာ ပါေနမယ္ထင္ပါရဲ႕ဗ်ာ။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားထဲက ပုဂၢိဳလ္အခ်ဳိ႕အေနနဲ႔ ယေန႔ႏိုင္ငံေတာ္ဟာ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚ ေလွ်ာက္လွမ္းေနတယ္လို႔ တကယ္ ခံယူရင္၊ တကယ္ ယုံၾကည္ရင္ ဒီမိုကေရစီနည္းမက်တဲ့လုပ္ရပ္ေတြကို တစ္ေက်ာင္း တစ္ဂါထာ တစ္ရြာ တစ္ပုဒ္ဆန္း မလုပ္သင့္ဘူး၊ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို တိတိက်က် လိုက္နာၿပီး ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္နဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္သင့္ၾကပါၿပီလုိ႔ အျပဳသေဘာနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္ဗ်။

maungwuntha@gmail.com

ယေန႔ထုတ္ ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္ပါ ေမာင္ဝံသ ေျပာခ်င္လြန္းလို႔ ေဆာင္းပါး။