အားလံုးတာဝန္ကိုယ္စီနဲ႔ ဝိုင္းဝန္းႀကိဳးစားၾကဖို႔

HIV/AIDS ေရာဂါမ်ားအျပင္ တျခားက်န္းမာေရးျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဖုိ႔ အားလံုးရဲ႕တာဝန္ျဖစ္တယ္လို႔ HIV/AIDS ေဝဒနာရွင္ေတြကို ကုသေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးေနတဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မျဖဴျဖဴသင္း က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ 

၂၀၀၅ ခုႏွစ္ကစၿပီးေတာ့ HIV/AIDS ေဝဒနာရွင္ေတြအတြက္ ေနစရာနဲ႔ ေဆးဝါးကုသမႈေတြကို အကူအညီေပးေနတဲ့ မျဖဴျဖဴသင္းတုိ႔ရဲ႕ ေဂဟာ ၃ ခုမွာ အခုဆုိရင္ ေဝဒနာရွင္ ၃၀၀ ေလာက္ကို ေစာင့္ေရွာက္ေပးေနပါတယ္။ အဲဒီလို ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္တဲ့အခါမွာ ေတြ႔ရတဲ့ အခက္အခဲေတြ၊ တခါ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၁ ေယာက္ရဲ႕ တာဝန္ၾကားက ေဝဒနာရွင္ေတြအတြက္ ဘယ္လိုအခ်ိန္ေပးၿပီးေတာ့ ကူညီေနရပါသလဲ။ ေဝဒနာရွင္ေတြအတြက္ ေရရွည္ဘယ္လို အစီအစဥ္ေတြထားရွိသလဲဆိုတာကို ဗီြအုိေအဝိုင္းေတာ္သား ကိုေဇာ္ဝင္းလိႈင္ က မျဖဴျဖဴသင္း ကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားပါတယ္။ 


ကိုေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ ဒီေဆးခန္းတည္ရွိတဲ့ ေနရာေလးနဲ႔ ဘယ္လို၊ ဘာေၾကာင့္ တည္ရွိေနရသလဲဆိုတာကို အရင္ေျပာျပပါ။ 

မျဖဴျဖဴသင္း ။ ။ ဒီေဆးခန္းေလးကေတာ့ သူတုိ႔တေတြ ဒီမွာတည္ဖို႔၊ ေဆးကုသဖို႔ ေနစရာေလး တေနရာေပါ့။ ၂၀၀၅ နဲ႔ ၂၀၀၆ ၾကားထဲမွာ စၿပီးေတာ့ လုပ္ျဖစ္တယ္။ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္မွာရွိေနတယ့္ လူေတြက ရန္ကုန္မွာ ေဆးလာကုတဲ့အခါ ေနဖို႔အတြက္ အရမ္းကို အခက္အခဲရွိတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းကဆိုရင္ ဘယ္သူကမွ လက္မခံခ်င္ၾကဘူး။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြဆိုရင္လည္း အခက္အခဲရွိတယ္။ တစ္ရက္ႏွစ္ရက္ထက္ပိုၿပီး တည္ခိုခြင့္ မရဘူး။ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေၾကာင့္လည္း ပါမွာေပါ့။ က်မတို႔တေတြ အိမ္ေတြအမ်ားႀကီးလည္း ငွားခဲ့တယ္။ ငွားခဲ့တဲ့ေနရာမွာလည္း တေနရာၿပီးတေနရာ ေျပာင္းေရႊ႕ရတယ္။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လည္း အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြက အေနာက္အယွက္ေပးလို႔ ေျပာင္းရတယ္။ တခါတေလၾကေတာ့လည္း အိမ္ရွင္ေတြကိုယ္တုိင္က ေၾကာက္ၿပီးေတာ့ ပတ္ဝန္းက်င္ေတြက ေျပာင္းေရႊ ႔ခိုင္းလို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ရတယ္။ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေျပာင္းရတာ အိမ္ေပါင္း ၂၅ အိမ္ေလာက္ရွိတယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ဒီေနရာေလးက မိသားစုပိုင္အိမ္လည္း ျဖစ္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီမွာစၿပီးထားတာေပါ့။ အဲဒါနဲ႔စၿပီးေတာ့ စထားျဖစ္ဖုိ႔ ျဖစ္လာတာ။ 

ကိုေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ အခုေလာေလာဆယ္ဆိုရင္ေကာ ဒီမွာလာေနတဲ့ လူနာေတြပဲ ဆုိၾကပါစို႔။ သူတုိ႔က အေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္ရွိမယ္ ထင္သလဲ။ 

မျဖဴျဖဴသင္း ။ ။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ၃ ေနရာရွိတယ္။ ေျမာက္ဒဂံုမွာ တစ္ေနရာရွိတယ္။ ဒီမွာ တစ္ေနရာရွိတယ္။ ေနာက္ အရမ္းအေျခအေန ဆိုးဝါးတယ္။ တခ်ဳိ ႔တေလၾကေတာ့ ဒီကိုေရာက္လာတဲ့အခါၾကရင္ ဒီကို မေရာက္ခင္မွာ သူတုိ႔ရဲ ႔ သက္ဆုိင္ရာေနရာေတြမွာ ေတာ္ေတာ္ကို အသဲအသန္ ျဖစ္လာတဲ့လူနာေတြရွိတယ္။ အဲဒီအခါၾကရင္ ေဆးရံုေတြ ပို႔ရတာရွိတယ္။ ဒါကေတာ့ အစိုးရေဆးရံုေပါ့။ မဂၤလာဒံု အထူးကုေဆးရံုမွာေတာ့ အေယာက္ (၃၀) ေလာက္ရွိတယ္။ အားလံုးေပါင္းလိုက္ရင္ အခုေလာေလာဆယ္ အေယာက္ (၃၀၀) နီးပါးေလာက္ရွိပါတယ္။ 

ကိုေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ အခု မျဖဴက ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပိုင္းမွာ အေရြးခံၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ျဖစ္သြားတယ္။ အရင္ကေတာ့ မျဖဴကိုယ္တုိင္ ဒီမွာလာၿပီးေတာ့ အနီးကပ္ အေသးစိတ္ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲ ႏိုင္တာေပါ့။ ဟိုဖက္ကို ေရာက္သြားတဲ့အခါၾကေတာ့ ဒီဖက္မွာ နည္းနည္းလစ္ဟင္သလို ခံစားရသလား။ ဒီဖက္မွာ လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြအေပၚမွာ ဘယ္လိုရွိသလဲ။ 

မျဖဴျဖဴသင္း ။ ။ အဲဒါအတြက္ေတာ့ က်မတုိ႔က အေတြ႔အႀကံဳရွိခဲ့ဘူးတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ က်မတို႔ ၂၀၀၇ တုန္းက ေရွာင္လိုက္ရတယ္။ ဒါကလည္း လမ္းေလ်ွာက္ပြဲေတြ ဘာေတြနဲ႔ ၈ လေလာက္ ေရွာင္လိုက္ရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာလည္း က်မ ဒီလူနာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ရပ္မသြားခဲ့ဘူး။ အဲဒီတုန္းကဆုိရင္ ဒီထက္ အေျခအေနဆုိးတယ္။ လူနာေတြနဲ႔ ေတြ႔ခြင့္မရဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တည္ဖို႔ခိုဖို႔အတြက္ အခက္အခဲရွိတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာင္ က်မတို႔ ဒီလုပ္ငန္းကို ဆက္ၿပီးအလုပ္ျဖစ္ေအာင္လို႔ ဖုန္းနဲ႔ အလုပ္လုပ္ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကလည္း မပ်က္ခဲ့ဘူး။ အခုအခ်ိန္ကေတာ့ က်မ ေနျပည္ေတာ္ေတာ့ သြားေနရတာမွန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရွာင္ေနရတာလဲ မဟုတ္ဘူး။ တိမ္ေနရတာလဲ မဟုတ္ဘူး။ စေန၊ တနဂၤေႏြဆိုရင္ က်မ ရန္ကုန္ကို ျပန္လာတယ္။ ျပန္လာၿပီး လူနာကိစၥေတြ၊ ၿမိဳ ႔နယ္ကိစၥေတြကိုေတာ့ ပံုမွန္ျပန္ၿပီး အလုပ္လုပ္ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အခုေနာက္ပိုင္း ဘယ္လိုျဖစ္လာသလဲဆိုေတာ့ ဒီမွာ ဝိုင္းဝန္ၿပီး ကူညီေစာင္ရြက္ေပးတဲ့လူ၊ လူနာေတြလည္းရွိတယ္။ volunteers ေတြလည္းရွိတယ္။ သူ႔ရဲ ႔အဖြဲ႔ အဆင့္ဆင့္ ဆရာဝန္၊ စာရင္းကိုင္ အစရွိသျဖင့္ ပံုစံေလးနဲ႔ ျဖစ္လာတယ္အခါၾကေတာ့ က်မအေနနဲ႔ ဒီကို မလာဘူးဆုိရင္လည္း ဆက္ၿပီးေတာ့ ေန႔ညတာဝန္ယူေပးတဲ့လူေတြ ရွိတယ္။ က်မတုိ႔က အဆက္အသြယ္လည္း ပ်က္မသြားဘူးေပါ့။ ကံေကာင္းတာက က်မ ေနျပည္ေတာ္ကေန ရန္ကုန္ကို အပတ္စဥ္ ျပန္လာလို႔ရၿပီးေတာ့ ျပန္ၿပီးေတာ့ ၾကည့္ရႈလို႔ ရတာေပါ့။ 

ကိုေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ လူနာေတြကိုၾကေတာ့ေကာ ပံုမွန္လာၾကည့္ေပးေနတဲ့ ဆရာဝန္ ရွိသလား။ သေဘာက သူ႔ rotation န႔ဲေပါ့။ 

မျဖဴျဖဴသင္း ။ ။ ရွိပါတယ္။ က်မတုိ႔ ဒီမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ ဆရာဝန္ ၁ ေယာက္ရွိတယ္။ သူက ၃ ရက္ လာထုိင္ေပးတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ အပတ္စဥ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ specialist ဆရာဝန္။ အဲဒီ ဆရာဝန္က အနီးစပ္ဆံုး။ ဒီေနရာနဲ႔ အနီးစပ္ဆံုးေနရာေတြမွာ ထုိင္တယ္။ ဒီေန႔ဆိုရင္ ေဆးခန္းျပရက္ပဲ။ သိပ္အေရးႀကီးတဲ့ လူနာေတြဆိုရင္ က်မတို႔ စုၿပီးေတာ့ စေနေန႔တုိင္း specialist နဲ႔ျပတယ္။ ေနာက္ ဒီမွာ ဆရာဝန္တေယာက္ကလည္း အၿမဲတမ္းရွိတယ္။ ေနာက္တခ်က္က ဒီလူနာေတြ ART ရဖို႔ဆုိလုိ႔ရွိရင္ NGO ေဆးခန္းေတြကို ဆက္သြယ္ေပးတယ္။ အဲဒီ NGO ေဆးခန္းမွာလည္း ဆရာဝန္ေတြရွိတယ္ဆိုေတာ့ ပံုမွန္အားျဖင့္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ (၃) (၄) ခုေလာက္ ခ်ိတ္တြယ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္လုိက္တဲ့အခါၾကေတာ့ လူနာေတြရဲ ႔ က်န္းမာေရးအေျခအေနကေတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ စိုးရိမ္စရာ မရွိဘူး။ ဒီမွာဆုိလုိ႔ရွိရင္လည္း ဆရာဝန္မရွိတဲ့အခ်ိန္မွာ ဆရာဝန္က ျပန္ၿပီးေတာ့ train လုပ္ထားတဲ့ က်န္းမာေရး ျပန္လည္ေကာင္းမြန္လာတဲ့ လူနာေတြကိုယ္တုိင္ကေန ေန႔ည (၂၄) နာရီ ေစာင့္ၿပီးေတာ့ ၾကည့္ေပးတာ ရွိပါတယ္။ 

ကိုေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ ဆုိေတာ့ အခု သြားလာရင္ လူနာေတြ ၾကည့္ေနတာကို ၾကည့္ရတာ မျဖဴကိုယ္တုိင္က ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ဆရာဝန္ (၁) ေယာက္နီးပါး ျဖစ္ေနၿပီေလ။ စမ္းသပ္ၾကည့္တယ္။ လူနာ အေျခအေန ေရာဂါလကၡဏာေတြ လုပ္လာတဲ့သက္တမ္းအရေပါ့။ မျဖဴ ေတာ္ေတာ္ေလး နားလည္ေနၿပီေပါ့။ လူနာေတြရဲ႕အေျခအေနကို။ 

မျဖဴျဖဴသင္း ။ ။ ေျပာရရင္ေတာ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒီလူနာေတြနဲ႔ပဲ ေနလာခဲ့တဲ့အခါၾကေတာ့ ဥပမာ သူတုိ႔ကို ၾကည့္တာနဲ႔ သိတာေလးေတြ ရွိတာေပါ့။ ဒါကေတာ့ က်မတုိ႔ လုပ္လာတဲ့ ႏွစ္ေတြက ၾကာလာတာေပါ့။ အစပိုင္းေတာ့ က်မတုိ႔ သိပ္နားမလည္းဘူး။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ က်မတို႔ specialist ဆရာဝန္တေယာက္ဆုိရင္ က်မတို႔ကို အားလံုးသင္ေပးထားတယ္။ ဓါတ္မွန္ၾကည့္တာကစၿပီး HIV နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျဖစ္လာတဲ့ ေရာဂါလကၡဏာေတြအကုန္လံုး က်မတို႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကုသႏိုင္ေအာင္ဆုိၿပီး ဆရာကိုယ္တုိင္က ျပန္ၿပီးေတာ့ train လုပ္ထားတာရွိတယ္။ က်မတို႔က တဆင့္တဆင့္ ျပန္ၿပီးေတာ့ လုပ္ထားတာ။ အဲဒီအခါၾကေတာ့ က်မတုိ႔ ဒီမွာ treatment ေပးတဲ့ဟာနဲ႔ ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်မတုိ႔ကိုယ္တုိင္က ဒီအတုိင္းႀကီး ေပးလိုက္တာ မဟုတ္ဘူး။ ဆရာဝန္ေတြကို ခ်က္ခ်င္းအေၾကာင္းၾကားၿပီးေတာ့ ေပါင္းၿပီးလုပ္တာေတြရွိတယ္။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ကလည္း လူနာတေယာက္ ျဖစ္လာကတည္းက အစအဆံုး ART တိုက္တဲ့အထိေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးေတာ့ အားလံုး နားလည္းေနတာေပါ့။ 

ကိုေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ ဒီမွာ မျဖဴလုပ္လာတဲ့ သက္တမ္းတေလွ်ာက္ လူနာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အဆိုးဆံုးအေျခအေန ဘယ္လိုမ်ဳိး ႀကံဳခဲ့ရဖူးတာ ရွိသလဲ။ သေဘာက အေရးေပၚ ေဆးရံုသြားရတာပဲျဖစ္ျဖစ္။ ေရာက္လာတဲ့ အေနအထားေတြ။ 

မျဖဴျဖဴသင္း ။ ။ အဆိုးဆံုးအေျခအေနကေတာ့ အမ်ားႀကီး ျဖတ္ေက်ာ္လာခဲ့ရတာ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိလို႔ရွိရင္ အခု ေျပာရမယ္ဆိုရင္လည္း တေလွ်ာက္လံုးလံုး စၿပီးေတာ့ HIV ကိစၥကို စၿပီးလုပ္တဲ့အခါ က်မတို႔မွာ ေျပာရရင္ အဆိုးဆံုးအခ်ိန္ေတြႀကီးပဲလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရတယ္။ က်မတို႔ စေတြ႔ရတာ ပညာေပးအပိုင္းလုပ္မယ္။ ပညာေပးအပိုင္း လုပ္လို႔ရသလားဆိုေတာ့လည္း လုပ္လို႔မရခဲ့ဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်မတုိ႔ ဘာသြားေတြ႔ရသလဲဆိိုေတာ့ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ကတည္းက ေဆးဝါးကုသမႈအပိုင္းကို သြားေတြ႔ရတယ္။ လူနာေတြက အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက ေရာဂါေဝဒနာ ခံစားေနရတယ္။ အဲဒီအထဲက က်မတို႔ ေတာ္ေတာ္ေလးကို စိုးရိမ္တယ္။ စိုးရိမ္တာက က်မတုိ႔ သိေနတာက ပညာေပးအပိုင္း။ ေဆးကုသမႈေပးရမယ္ဆိုေတာ့ က်မတုိ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးကို စိုးရိမ္တယ္။ ေနာက္ အဲဒီကေနတဆင့္ လူနာေတြကို ေဆးကုသဖို႔ ႀကိဳးစားေပးေနရင္ကေန လူနာေတြ အမ်ားအျပား ေသဆံုးသြားတာကိုလည္း က်မတုိ႔ ႀကံဳခဲ့ဘူးတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက က်မတို႔ဆီမွာ ART ေဆးေတြဘာေတြ မေရာက္ေသးဘူး။ မေရာက္ေသးတဲ့အခါၾကေတာ့ အဲဒီမွာလည္း လူနာေတြကို အားေပးတာေလာက္ပဲ ဒီေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မကူးဘူး။ ဒီလုိ ရင္းရင္းႏီွးႏီွး သူတို႔ကို ျပဳစုလုိ႔ရတယ္။ မိသားစုေတြ တခ်ဳိ ႔က မကိုင္ရဲမတြယ္ရဲဆိုေတာ့ က်မတုိ႔ သူတုိ႔နဲ႔ အတူတူ ေနေပးတာမ်ဳိး။ အဲဒီလို ပံုစံမ်ဳိးပဲ က်မတုိ႔ counseling ႏွစ္သက္ေဆြးေႏြးတာမ်ဳိး၊ သူတုိ႔နဲ႔အတူတူ ေနေပးတာမ်ဳိး ေနတဲ့အခါ အဲဒီလိုမ်ဳိးပဲ လုပ္ေပးႏုိင္တယ္။ အဲဒီအေျခအေနတုန္းက ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ART ေဆးဝါးမရတဲ့အခါၾကေတာ့ လူနာေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ေသဆံုးတာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို အခက္အခဲဆံုးလုိ႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ 

ကိုေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ ၾကည့္ေနရင္တန္းလန္းနဲ႔ ေသသြားတာမ်ဳိး ရွိခဲ့ဖူးတယ္ေပါ့။ 

မျဖဴျဖဴသင္း ။ ။ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အစပိုင္းကဆုိရင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေသဆံုးႏႈန္း မ်ားတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ 

ကိုေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ အခု ကူေနတဲ့ ေဆးဝါးေတြက ဘယ္သူေတြက ေထာက္ပံ့သလဲ။ ဒါမွမဟုတ္ တေယာက္ခ်င္းဆီက ေထာက္ပံ့တာကို စုၿပီးေတာ့ ျပန္ၿပီးေတာ့ လုပ္သလား။ 

မျဖဴျဖဴသင္း ။ ။ က်မတုိ႔ NGO ေတြဆီကေန တန္းစီးတဲ့စနစ္ပံုစံမ်ဳိး ယူရတယ္။ ဒီကေနသြားၿပီးေတာ့ NGO ေဆးခန္းေတြမွာ တန္းစီးတယ္။ ၿပီးရင္ သူတုိ႔ ေဆးရတယ္ေပါ့။ ရလုိ႔ရွိရင္ တခါတေလ သူတုိ႔ ေဆးစမ္းတယ္။ (၁၄) ရက္ ေဆးစမ္းတယ္။ ႏွစ္ခါစမ္းတယ္။ ၿပီးရင္ (၁) လစာ ေပးတယ္။ ေနာက္ၿပီး (၃) လစာ ေပးတယ္။ လူနာေတြကေတာ့ ခ်ိန္တဲ့ရက္ ရက္ပတ္မွန္ေအာင္ လာလာၿပီး ေဆးထုတ္ရတာေပါ့။ (၃) လတႀကိမ္။ အဲဒီလိုပဲ ေဆးေပးေနရင္နဲ႔ NGO ေဆးခန္းေတြမွာ သူတုိ႔ ဘတ္ဂ်က္ေတြဘာေတြ မရွိလို႔ ရပ္လိုက္တဲ့အခါလည္း က်မတုိ႔ကိုယ္တိုင္ တိုက္ခဲ့ရတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတာ့ ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္အထိ အေယာက္ (၅၀၀) ေလာက္ တုိက္ခဲ့ၿပီးၿပီ။ နယ္ေတြမွာေပါ့။ အဓိကေတာ့ နယ္ဖက္က လူနာေတြမ်ားတယ္။ ေနာက္ပိုင္းၾကေတာ့ သူတို႔ ပခုကၠဴဖက္က ေဆးေပးတာတုိ႔၊ မိတၳီလာမွာ ေဆးေပးတာဆိုရင္ အဲဒီအနားမွာ တုိက္တဲ့လူေတြကို အဲဒီလို ေဆးရံုေတြကို က်မတို႔ ျပန္လႊဲေပးလိုက္တယ္။ အခုဆိုရင္ က်မတုိ႔ဆီမွာ (၁၀၀) ေက်ာ္ေလာက္ေတာ့ ေဆးတိုက္ေနရတဲ့လူေတြ ရွိပါေသးတယ္။ 

ကိုေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ အခု ဒီမွာ လူနာေတြကို နည္းနည္းက်န္းမာေရးေကာင္းတဲ့ လူနာေတြကို အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းသင္တန္းေတြ ေပးေနတယ္ဆုိေတာ့ အဲဒါ ဘယ္လိုမ်ုိးေတြလဲ။ 

မျဖဴျဖဴသင္း ။ ။ အဓိကေတာ့ က်မတုိ႔ဆီမွာ ဘယ္လုိမ်ဳိးလဲဆုိေတာ့ ပထမပိုင္းကေတာ့ ေဆးကုသတာကိုပဲ အဓိကထားလုပ္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ က်မတုိ႔ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ ရွိတာကလဲ သူတုိ႔ေတြ က်န္းမာေရး ျပန္ေကာင္းဖို႔။ ေဆးဝါးမလံုေလာက္တာနဲ႔ ေဆးဝါးရရွိတာ ခက္တာနဲ႔ ေဆးေတြကလည္း မလံုေလာက္တဲ့အခါ ဒီေဆးေတြ ရရွိဖို႔ကို ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းၾကေတာ့ ဘယ္လုိျဖစ္လာသလဲဆုိေတာ့ ေဆးဝါးေတြက ရန္ကုန္မွာေတာ့ ရလာႏို္င္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်န္းမာေရးေကာင္းၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ေဒသကို ျပန္သြားတဲ့အခါၾကရင္ တခါတေလ ပတ္ဝန္းက်င္က လက္မခံတာေတြရွိတယ္။ တခါတေလ မိသားစုက လက္မခံတဲ့အခါၾကေတာ့ ဒီလူနာေတြက ဒီပဲျပန္လာၾကတယ္။ ေနာက္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း။ ျမန္မာျပည္မွာက ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္အထိ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း ေတာ္ေတာ္ေလးကို နည္းပါးေနေသးတယ္။ နည္းပါးေနတယ္ဆိုတာက သာမန္က်န္းမာတယ္ သူေတြေတာင္ အလုပ္အကိုင္အတြက္ အရမ္းခက္ေနေတာ့ ဒီလုိ ေရာဂါရွိတဲ့လူေတြအတြက္က အရမ္းကိုခက္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔က အလုပ္လုပ္ခ်င္ေပမယ့္လည္း သက္ဆိုင္ရာေဒသေတြက လက္မခံႏိုင္တဲ့အခါၾကေတာ့ ဒီကိုပဲ ျပန္လာၾကတယ္။ အဲဒီအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး အမ်ုိသမီးေတြအတြက္။ အခုေတာ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ဆုိၿပီး စက္ခ်ဳပ္သင္တန္းေက်ာင္းေလးကို ေလးေထာင့္ကန္ဖက္မွာ ဖြင့္ထားတာ ရွိပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ဒုတိယအႀကိမ္ အခု ၅ ရက္ေန႔ဆိုရင္ ဆင္းပါၿပီ။ ဒုတိယအႀကိမ္ၿပီးရင္လည္း ပံုမွန္ဆက္ၿပီးေတာ့ လုပ္သြားမွာပါ။ အဓိက ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ HIV Positive ျဖစ္ေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာလည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈရွိၿပီးေတာ့ အတတ္ပညာတခုရွိေအာင္။ ေနာက္ ဒီကေန ဝင္ေငြရရွိေအာင္လုပ္ဖုိ႔ လိုသလို။ တျခားေဒသေတြမွာ ျပန္သိရတာေတာ့ အမ်ုိးသမီးေတြ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီးေတာ့ အလုပ္သြားလုပ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ။ ၁၃ ႏွစ္ ၁၄ ႏွစ္ေလာက္ဆုိရင္ ေရာင္းစားခံရတာမ်ဳိးေတြ။ ေနာက္ ဒီႏုိင္ငံမွာ အလုပ္မရွိေတာ့ သြားရတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အခု က်မျပန္သိရတာကေတာ့ သူတုိ႔ေတြအတြက္လည္း တခ်ဳိ႕ေဒသေတြက ေတာင္းဆုိတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ပဲခူးတုိင္း အေနာက္ျခမ္းဘက္၊ ဧရာဝတီတုိင္းဘက္ေတြက အမ်ဳိးသမီးေတြကိုလည္း ဒီလုိလုပ္ေပးပါဆိုလို႔ HIV ရွိေနတဲ့လူေတြကို ဦးစားေပးမယ္။ ေနာက္ၿပီးၾကရင္ေတာ့ သာမန္ေကာင္းေနတဲ့ လူေတြကိုလည္း အလွည့္က် ျပန္ၿပီး အဆက္မျပတ္ သင္တန္းဆက္ေပးသြားပါမယ္။ 

ကိုေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ အခု ဆုိင္ဘုတ္ခ်ိတ္ထားတာ ဒီေဆးခန္း၊ ေဆးရံုႀကီးႀကီး ေဆာက္ဖုိ႔ အလွဴခံေနတယ္ဆုိတာ။ အဲဒါ ဒီေနရာမွာ ေဆာက္ဖို႔လား။ ဘယ္လုိပံုစံ ေဆာက္ဖုိ႔လဲ။ အလွဴခံေနတာ ဟုတ္လား။ 

မျဖဴျဖဴသင္း ။ ။ အဓိကေတာ့ ေနရာကေတာ့ က်မ ေျမာက္ဒဂံုမွာ တေနရာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီမွာ လယ္ကြင္းတခုထဲမွာ တဲထိုးၿပီးေတာ့ လူနာေတြ ထားရပါတယ္။ တခါတေလေတာ့ လူနာေတြက အရမ္းမ်ားတဲ့အခါ သမံတလင္းေပၚမွာလည္း အိပ္ရတဲ့အခါရွိတယ္။ ေနာက္ အခုလည္း ျမင္တဲ့အတုိင္းပဲ တေယာက္ကို တေနရာ အိပ္ဖို႔အတြက္ကို က်မတို႔ အတိအက်ပဲ ေပးထားႏိုင္တယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ေတာ့ နည္းနည္းအဆင္ေျပေျပေလးေတာ့ ထားခ်င္တယ္။ ေနာက္တခုက တေနရာထဲမွာပဲ အဆင္ေျပသြားေစခ်င္တယ္။ အဲဒီလို ပံုစံနဲ႔ က်မတို႔ အေရွ႕ဒဂံုမွာ ေမတၱာရွင္ဆရာေတာ္၊ ေရႊျပည္သာေမတၱာရွင္ ဆရာေတာ္က ဒီကိုႂကြလာတယ္။ ႂကြလာၿပီးေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ တႏွစ္ေလာက္ကတည္းက သူ႔ေျမကြက္ ေလးကြက္ကို က်မတုိ႔ ယူသံုးပါဆိုၿပီးေတာ့ သူလွဴထားတာရွိတယ္။ ယူပါဆုိၿပီး ေပးထားတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ က်မက စၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္မွာ။ ဒီ ၃ ေနရာ ၂ ေနရာမွာရွိတဲ့ လူေတြကို တေနရာထဲမွာစုၿပီးထားမယ္။ အဆင္ေျပလို႔ရွိရင္ အဲဒီမွာပဲ သင္တန္းေပးတာေတြ။ သူတုိ႔အတြက္ အခုဆုိရင္ တေနရာဆီ သြားေနရတယ္။ ဟိုဖက္မွာ သင္တန္းတခု၊ ဒီဖက္မွာ တေနရာ။ ေနရာေတြ အကုန္လံုး ခြဲေနရေတာ့ က်မတို႔ လူအမ်ားႀကီးလည္း သံုးရတယ္။ တေနရာထဲမွာ စုထားျခင္းအားျဖင့္ သူတုိ႔အတြက္ ပိုၿပီးေတာ့ အဆင္ေျပႏိုင္တယ္ေပါ့။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ က်မတုိ႔အေနနဲ႔ အဲဒီအေဆာက္အဦကို ေဆာက္မယ္။ မိုးကုန္ရင္ေတာ့ စၿပီးေတာ့ အေဆာက္အဦေဆာက္ဖုိ႔အတြက္ကို လုပ္ေနပါၿပီ။ 

ကိုေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ ဆိုေတာ့ သူကေတာ့ ေဆးကုတာ၊ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းသင္တန္း၊ သူတုိ႔ ေနဖုိ႔အတြက္ one stop ေပါ့။ အကုန္လံုး အဲဒီလိုမ်ဳိး ႀကီးႀကီးမားမား ဘယ္ေလာက္အထိ ႀကီးႀကီးမားမား ေဆာက္ဖုိ႔စီစဥ္ထားသလဲ။ 

မျဖဴျဖဴသင္း ။ ။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ေပ ၁၂၀ x ေပ ၅၀ ေလးထပ္ေလာက္ေတာ့ ျဖစ္ဖုိ႔မ်ားတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ ရာထားတာေတာ့ သံုးထပ္ရာထားတယ္။ သံုးထပ္အေဆာက္အဦ ရာထားတယ္။ ေျမေအာက္ခန္းေတြ လုပ္မယ္ဆိုေတာ့ အခုေတာ့ ေလးထပ္အထိ ရာထားတယ္။ တေနရာထဲမွာပဲ သူတုိ႔အတြက္ အားလံုးအဆင္ေျပသြားေအာင္ ႀကိဳးစားေနတာပါ။ 

ကိုေဇာ္ဝင္းလိႈင္ ။ ။ တျခား ဘာမ်ားျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္ပါသလဲ။ 

မျဖဴျဖဴသင္း ။ ။ အဓိကေတာ့ က်မတုိ႔ ႏိုင္ငံမွာ HIV/AIDS အျပင္ အျခားေသာ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျပႆနာေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ဒီလုိျပႆနာေတြ ေျဖရွင္းဖို႔ဆုိရင္ အားလံုးမွာ တာဝန္ရွိတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ အားလံုးဆုိတာ အစိုးရပိုင္းမွာလည္း တာဝန္ရွိတယ္။ ျပည္သူတဦးတေယာက္ခ်င္းကလည္း တာဝန္ရွိတယ္လို႔ျမင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ တဦးတေယာက္ခ်င္းကလည္း ကိုယ့္ရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ေတြ၊ ကိုယ့္ရဲ႕ အခြင့္အလမ္းေတြသိမွ ကိုယ္ဘာေတြ လုိအပ္ခ်က္ရွိေနတာလဲ။ အစိုးရပိုင္းက ဘာလုပ္ေပးႏိုင္မလဲ။ ဥပမာအားျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ပိုင္းကို ဘာေတြတင္ျပေပးႏိုင္မလဲဆုိတာ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ သိရမွာေပါ့။ အခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ က်န္းမာေရးကိစၥ၊ ပညာေရး၊ စီးပြားေရး အစရွိသျဖင့္ အင္အားေလးေတြကေတာ့ ေပၚေပါက္လာၿပီးေပါ့။ အခုဆုိရင္ ဥပေဒျပဳတဲ့ေနရာမွာေတာင္ ျပင္ပအင္အားစုေတြက လႊတ္ေတာ္ထဲလာၿပီး ေဆြးေႏြးတာမ်ဳိးေတြ ရွိလာၿပီ။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာလည္း က်မတို႔ရဲ႕ က်န္းမာေရးကိစၥေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ ပညာေရးကိစၥေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ သက္ဆုိင္ရာက႑အသီးသီးကေန ဝုိင္းဝန္းပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ကိုယ့္အခြင့္အေရးရရွိေရးအတြက္ ဥပေဒတရပ္ ျဖစ္ေပၚလာဖုိ႔အတြက္ ဝိုင္းၿပီးႀကိဳးစားရမယ့္ အခ်ိန္ေရာက္ၿပီလို႔ က်မက ျမင္မိပါတယ္။ 

ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပိုင္း) အစီအစဥ္က ျပန္လည္ကူးယူ ေဖာ္ျပပါတယ္။ 

သ႐ုပ္ေဖာ္ ေကာက္ေၾကာင္းပန္းခ်ီ - မင္းေက်ာ္ခိုင္