အစိုးရခ်ည္း အားမကိုးနဲ႔ (ကိုညိဳ)

လက္ေတြ႔မက်တဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံ 

က်ေနာ္တို႔ငယ္ငယ္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ေခတ္ကတည္းက အလုပ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အျမဲၾကားေနရတဲ့ ဆိုစကားေတြရိွတယ္။ ‘လုပ္အားတန္ဖိုး ခ်စ္ျမတ္ႏိုး’၊ ‘အလုပ္ဟူသမွ် ဂုဏ္ရိွစြ’ တို႔၊ ‘အလုပ္ကို ေလးစားက အလုပ္က ျပန္ေလးစားမည္’ တို႔၊ ‘အလုပ္ႀကိဳးစားမွ အဟုတ္တိုးပြားမည္’ တို႔ေပါ့။ အမွန္တကယ္ စိတ္ထဲ၊ ရင္ထဲက တန္ဖိုးထားၿပီး သေဘာပိုက္လုပ္ေဆာင္ၾကမယ္ဆိုရင္ သိပ္ေကာင္းတဲ့ စကားပံုေတြ၊ အဆိုအမိန္႔ေတြပါ။ ဒါေပမယ့္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ညံ့ဖ်င္းတဲ့အစိုးရကေရာ၊ လုပ္သားျပည္သူေတြကပါ အဲလို စကားလွလွေတြအတိုင္း မက်င့္ၾကံႏိုင္ခဲ့လို႔ တနည္းေျပာရရင္ အလုပ္သမားတေယာက္မွာရိွသင့္တဲ့ အရည္အခ်င္း၊ လိုက္နာသင့္တဲ့ စည္းမ်ဥ္း၊ ေစာင့္ထိန္းသင့္တဲ့ ကိုယ္က်င့္တရားေတြ ပ်က္ယြင္းခဲ့လို႔ က်ေနာ္တို႔ႀကီးျပင္းလာတဲ့ ေခတ္တေလွ်ာက္လံုး အစိုးရ စီမံကိန္းေတြလည္း ပ်က္ယြင္း၊ အလုပ္သမားစိတ္ဓာတ္ေတြလည္း ျခစားပ်က္စီးကုန္တယ္။

ခိုးစားရတဲ့ ... အလုပ္သမားဘဝ 

တခ်ိန္တုန္းက ျမန္မာျပည္က အႀကီးမားဆံုး သၾကားစက္႐ံုႀကီးနဲ႔ အရက္ခ်က္စက္႐ံုႀကီးရိွရာ အလုပ္သမား ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ေနထိုင္အလုပ္လုပ္ကိုင္တဲ့ ရန္ကုန္ မႏၱေလးကားလမ္းနံေဘးက ေတာမက် ၿမိဳ႕မက် ၿမိဳ႕ေလးတၿမိဳ႕မွာ က်ေနာ္ ႀကီးျပင္းခဲ့တယ္။ အမ်ားက အလုပ္သမားၿမိဳ႕လို႔ သိထားၾကတယ္။ ၿမိဳ႕ကေလးမွာ တေန႔ ၄ ႀကိမ္ ဥၾသဆဲြတယ္။ မနက္ ၈ နာရီ လုပ္ငန္းခြင္ဝင္ခ်ိန္ရယ္၊ ေန႔လည္ ၁၂ နာရီတိတိ ထမင္းစားရပ္နားခ်ိန္နဲ႔ ေန႔လည္ ၁ နာရီ အလုပ္ဝင္ခ်ိန္ရယ္၊ ညေန ၄ နာရီ အလုပ္ဆင္းခ်ိန္ဆို သံရွည္ဆဲြလိုက္တဲ့ စက္႐ံုက ဥၾသသံဟာ တၿမိဳ႕လံုးရဲ႕ အခ်ိန္ခန္႔မွန္းတဲ့နာရီလို ျဖစ္ေနတယ္။ အလုပ္သြား၊ အလုပ္ျပန္ခ်ိန္ေတြမွာ ပ်ားအံုထဲက ပ်ားေတြလို တၿမိဳ႕လံုးက အလုပ္သမားေတြ ႐ုတ္႐ုတ္သဲသဲနဲ႔ စည္ကားေနတတ္တာ က်ေနာ္တို႔ၿမိဳ႕ေလးရဲ႕ ပံုမွန္ျမင္ကြင္းပါ။


ၿပီးေတာ့ စက္႐ံုဝင္းအျပင္က လမ္းေဘး အိမ္ဆိုင္ေလးေတြ၊ အရက္ဆိုင္နဲ႔ ထမင္းဆိုင္ေလးေတြရဲ႕ေနာက္ေဖး လူျမင္ကြင္းနဲ႔ေဝးရာမွာ အလုပ္သမားတခ်ဳိ႕ စက္႐ံုထဲကေန ခိုးထုတ္လာတဲ့ သၾကားထုတ္၊ အရက္ဆီ၊ စက္ပစၥည္း အပိုင္းအစေတြ၊ သံတိုသံစနဲ႔ ပိုက္ဆံရတာမွန္သမွ် ေမွာင္ခိုဆိုင္ေလးေတြထဲ ပို႔ေတာ့တာပဲ။ ညပိုင္းဆိုရင္ တင္လဲရည္၊ စက္ဆီ၊ သၾကားအိတ္၊ စက္အပိုပစၥည္းအပိုင္းအစေတြ ခိုးထုတ္ၾကတာပဲ။ စက္႐ံုအလုပ္သမားတိုင္း လစာမေလာက္လို႔ ခိုးစားတာ သဘာဝလိုျဖစ္ေနတယ္။ ခိုးစားရတာကို ရွက္ရ ေၾကာက္ရေကာင္းမွန္းလည္း မသိ၊ ခိုးစားၿပီး ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာေနသူေတြကိုလည္း အထင္ႀကီး ေလးစားေနၾကတယ္။ အဲဒီျမင္ကြင္းေတြဟာ က်ေနာ္ ငယ္ငယ္ကေနဖူးတဲ့ အလုပ္သမားၿမိဳ႕ေလးထဲက ႐ိုးအီေနတဲ့ ျမင္ကြင္းေတြပါ။ ၿပီးေတာ့ စက္႐ံုဝင္းအျပင္ဘက္ မီးရထားလမ္းေဘးက ခေနာ္ခနဲ႔ ညစ္ပတ္နံေစာ္ေနတဲ့ က်ဴးေက်ာ္တဲတန္းလွ်ားေတြနဲ႔ အရက္ပုန္းဆိုင္ေတြ၊ ျပည့္တန္ဆာခန္းေတြ၊ ခိုးရာပါပစၥည္းမွန္သမွ် လက္ခံေရာင္းခ်တဲ့ အိမ္ဆိုင္ေလးေတြက ၿမိဳ႕ကေလးရဲ႕ မရိွမျဖစ္တဲ့ အလုပ္သမားတို႔ စိတ္ထြက္ေပါက္ရွာရာအရပ္။

စီမံကိန္း ညံ့ညံ့၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဖ်င္းဖ်င္း 

က်ေနာ္ ဘယ္ေတာ့မွမေမ့ႏိုင္တဲ့ ျမင္ကြင္းတခုပါ။ သၾကားစက္႐ံုႀကီး ၾကံသယ္ ၾကံခ်ရာ ဒံုကာ လို႔ေခၚတဲ့ေနရာက ၾကံေတာင္သူေတြ လွည္းေတြပံုၿပီးခ်ေနတဲ့ ၾကံပံုႀကီးပါ။ စက္႐ံုက အဓိကလိုအပ္တဲ့ (ႏိုင္ငံျခားက မွာယူတင္သြင္းရတဲ့) စက္သံုးဆီ ျပတ္လပ္သြားလို႔ စက္မလည္ပတ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ အစိုးရကဝယ္ထားၿပီး စီမံကိန္းသီးႏွံ ၾကံေတြဟာ ႀကိတ္ဝါးစက္ထဲ မေရာက္ေတာ့ပါ။ လွည္း၊ ကား၊ ရထားေတြနဲ႔ ၾကံစိုက္ပ်ဳိးရာ နယ္အရပ္ရပ္က သယ္ေဆာင္လာၿပီး ေတာင္လိုပံုေနတဲ့ ၾကံေခ်ာင္းေတြဟာ သၾကားမျဖစ္ဘဲ ထင္းေခ်ာင္းေတြအျဖစ္ ဘဝကူးသြားၾကတယ္။

အဲ… စက္႐ံုမွဴး ဗိုလ္မွဴးကို အရာရိွေတြက အတင္းတိုက္တြန္းလို႔ ေနာက္ပိုင္းမွာ အလုပ္သမား သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရးအဖဲြ႔က ဦးစီးၿပီး စက္႐ံုပတ္ပတ္လည္ ၾကံသကာဖိုေတြေဆာက္ၿပီး ၾကံသကာခ်က္တာေတြ လုပ္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပည္သူပိုင္ေငြ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ အလဟႆ ပ်က္ဆီးဆံုး႐ံႈးခဲ့တယ္။ ဒါက ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ညံ့ဖ်င္းတဲ့ စီမံခန္႔ခဲြမႈနဲ႔ ပညာမဲ့ ဉာဏ္မဲြ စစ္တပ္အရာရိွႀကီးေတြ အမိန္႔အုပ္ခ်ဳပ္သြားတဲ့ သၾကားစက္႐ံုႀကီးရဲ႕ က်ဆံုးခန္း နိဒါန္းပါ။ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာျပည္က အႀကီးဆံုး သၾကားစက္ႀကီးအုတ္ျမစ္ကအစ တူးၿပီးေရာင္းစားလိုက္ၾကရတယ္။သၾကားစက္ေၾကာင့္ လူသိတဲ့ က်ေနာ့္ရဲ႕ ဇာတိ ေတာမက် ၿမိဳ႕မက် ၿမိဳ႕ငယ္ေလးကေတာ့ အခုဆို မဆလေခတ္ကထက္ အဆမတန္ဆိုးရြားတဲ့ ဘဝအေျခအေနကို ေရာက္သြားတယ္။

ကိုယ့္ဖာသာလည္း တည္ေဆာက္ၾက 

ဆိုရွယ္ဒီမိုကရက္တစ္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံေရာက္လာမွ က်ေနာ္လည္း… လုပ္အားတန္ဖိုး ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတို႔၊ အလုပ္ဟူသမွ် ဂုဏ္ရိွစြတို႔ဆိုတဲ႔ ေဆာင္ပုဒ္ေတြရဲ႕ အႏွစ္သာရအမွန္ကို သေဘာေပါက္သြားတယ္။ ေနာ္ေဝးျပည္သူေတြဟာ အလုပ္ကိုအလုပ္နဲ႔တူေအာင္ မခိုမကပ္၊ ေစတနာပါပါ၊ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ လုပ္တတ္ၾကတယ္။ အလုပ္ခ်ိန္တိက်သလို ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ၊ ေလးစား စိတ္ရွည္မႈ၊ ေစတနာထားလုပ္ေဆာင္မႈေတြကိုလည္း က်င့္ဝတ္တခုလို မိမိတို႔နဲ႔အတူ ကပ္ပါေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။

က်ေနာ္ လက္ေတြ႔လုပ္ငန္းခြင္ကိုေရာက္တဲ့အခါ အလုပ္ရွင္က က်ေနာ့္ကို ဘာလုပ္ပါ၊ ဘာကိုင္ပါလို႔ မခိုင္းပါဘူး။ “ဒီေနရာကို မင္း ပိုင္တယ္၊ ေဟာဒီအမိုးအကာကေန သမံသလင္းနဲ႔ ဒီအဝန္းအဝိုင္းတခုလံုးက လုပ္စရာရိွတာ မင္း လုပ္ပါ၊ မင္းမွာ ဘာတာဝန္ရိွတယ္ဆိုတာ မင္းသိၿပီးသားျဖစ္တယ္၊ ဒီေနရာမွာ လိုအပ္တဲ့အရာမွန္သမွ် မင္းဖာသာ ေလ့လာဆံုးျဖတ္ၿပီး လုပ္သြားပါ” ဒါပဲ ေျပာတယ္။ က်ေနာ္ တာဝန္က်ရာ အလုပ္လုပ္တဲ့ေနရာနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ အရာေတြအားလံုးကို က်ေနာ္ သိမ္းၾကံဳးလုပ္ရတယ္။ အမိႈက္္လည္းေကာက္၊ သန္႔ရွင္းေရးလည္းလုပ္၊ စာရင္းဇယားလည္းကိုင္၊ ျဖည့္စရာျဖည့္၊ ပစ္စရာပစ္ မခိုမကပ္၊ အလုပ္ခ်ိန္အျပည့္ လက္နဲ႔အလုပ္ မျပတ္ရဘူး၊ မ်က္စိထဲေတြ႔ရာ တခုၿပီးတခု အဆက္မျပတ္ ေတာက္ေလွ်ာက္ အနားမေနလုပ္ရေတာ့တာပဲ...။

အလုပ္ရွင္ကိုယ္တိုင္ကလည္း တခ်ိန္လံုး သြက္သြက္လက္လက္နဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနတာပါ။ သူကိုယ္တိုင္ အျမင္မေတာ္တာေတြ႔ရင္ ေကာက္လုပ္သြားတာပဲ။ ငါ လူႀကီးပဲ ငါအလုပ္ရွင္ပဲဆိုၿပီး ထိုင္ခံုကေန အမိန္႔ေပးၿပီး လူတကာကို ခိုင္းေနတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီႏိုင္ငံမွာ အဲဒီလို အေပၚစီးကခိုင္းေနရင္ ဘယ္အလုပ္သမားမွ သူ႔ဆီမွာ အလုပ္လုပ္မွာမဟုတ္လို႔ စီပြားပ်က္သြားလိမ့္မယ္။ က်ေနာ့္အလုပ္ရွင္က က်ေနာ္ မအားရင္ က်ေနာ္အလုပ္ခြင္ထဲမွာ တံပ်က္စီးလွဲစရာရိွ လွဲလိုက္တာပဲ၊ သယ္စရာရိွ သယ္ေပးလိုက္တာပဲ။ က်ေနာ္တို႔ဆိုင္ႀကီးရဲ႕ လုပ္ငန္းတခုလံုး တေယာက္အလုပ္ တေယာက္ကူညီ၊ ကိုယ့္တာဝန္ကိုယ္ေက်ေအာင္ လုပ္ၾကရတယ္။ အဲဒါ ဆိုရွယ္ဒီမိုကရက္တစ္စနစ္က်င့္ေဆာင္တဲ့ ႏိုင္ငံတိုင္းက အလုပ္သမားတိုင္းရဲ႕ အေျခခံစိတ္ဓာတ္ပဲ။

အလုပ္သမားတေယာက္ရဲ႕ အရည္အေသြး 

လုပ္ငန္းခြင္မဝင္ခင္ကတည္းက အလုပ္သမားတေယာက္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အရည္အေသြးျမႇင့္တင္မႈေတြ၊ သေဘာတရားေရးနဲ႔ က်င့္ဝတ္ေတြ၊ အလုပ္သင္ပညာေတြ ေလ့လာရပါတယ္။ လူတေယာက္မွာ အေျခခံလိုအပ္တဲ့ အရည္အေသြးေတြက ဘာေတြလဲေပါ့...။ လူ႔က်င့္ဝတ္ေတြက ဘာလဲ၊ လူဟာ လူ႔ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ ဘယ္လို သဟဇာတက်ေအာင္ ဆက္ဆံေနထိုင္ရမလဲ၊ ဘယ္လိုစိတ္သေဘာေတြ က်င့္ၾကံအားထုတ္ရမယ္ဆိုတာေတြကို ဒီႏိုင္ငံမွာက မူႀကိဳကေလးဘဝနဲ႔ မူလတန္း အလယ္တန္းေက်ာင္းပညာအဆင့္မွာကတည္းက တဖန္တလဲလဲ ေလ့က်င့္သင္ၾကားခဲ့ၾကတယ္။

က်ေနာ္တို႔လို အသက္ႀကီးမွ တတိယႏိုင္ငံေရာက္လာသူေတြကိုေတာ့ ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံနဲ႔ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအေၾကာင္း ေလ့လာသင္ယူေစရင္း သြန္သင္သြားၾကတာျဖစ္တယ္။ ဥပမာ စိတ္ရွည္သည္းခံမႈ(Patient) အျပဳသေဘာထားရိွမႈ၊ တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈ အလိုရိွစိတ္(Positive)၊ တျခားသူရဲ႕ထင္ျမင္ယူဆမႈနဲ႔ လုပ္ေဆာင္မႈအေပၚ စိတ္ရွည္ၿပီး သည္းခံစိတ္ေမြးျခင္း(Tolerant)၊ မလိမ္မညာ မခိုးမဝွက္တဲ့ အက်င့္စ႐ိုက္၊ ႐ိုးသားစိတ္နဲ႔ သစၥာေစာင့္ထိန္းမႈ (Honest)၊ အရည္အေသြးနဲ႔ စြမ္းရည္ျပည့္ဝမႈ၊ အားထုတ္ႀကိဳးစားမႈ(Competent)၊ ဇဲြနပဲႀကီးၿပီး ျဖစ္ခ်င္၊ လိုခ်င္စိတ္ ျပင္းထန္မႈေတြ(Strong Desire) ကူညီယိုင္းပင္းလိုမႈ(Help) လုပ္ငန္းကို စတင္ေဆာင္ရြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးမႈ၊ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈ( Initiative)၊ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေကာင္းၿပီး တီထြင္ၾကဆမႈ၊ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့နည္းျဖင့္ ဖန္တီးေဆာင္ရြက္မႈ(Creative Value) စတဲ့ ... စတဲ့ ... လူတေယာက္မွာရိွသင့္တဲ့ အရည္အေသြးေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေမြးျမဴၾကရတယ္။ မိမိမွာ အားနည္းရင္လည္း က်င့္ၾကံအားထုတ္ရပါတယ္။

အဲလို စိတ္ဓာတ္သေဘာတရားေတြ ကိုယ္မွာတပ္ဆင္ၿပီးသြားရင္ မိမိရဲ႕အလုပ္ကို တိုးတက္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပ်ဳိးေထာင္ၿပီး စြမ္းအင္ျမႇင့္သြားတာျဖစ္တယ္။ ဒီလို တာဝန္သိသိ ေပးဆပ္မႈေတြအတြက္ မိမိဘက္ကရတဲ့ အခြင့္အေရးကေတာ့ တႏွစ္တခါ လစာကို ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ တိုးျမင့္သြားတယ္၊ လုပ္သက္နဲ႔ လုပ္ငန္းကၽြမ္းက်င္မႈအရေရာ မိမိတို႔ ကုမၸဏီနဲ႔ ဌာနရဲ႕အျမတ္ရရိွမႈကေနတဆင့္ ခံစားမႈလည္း ပိုရႏိုင္တယ္။ တျခားအလုပ္တခုခုေျပာင္းရင္လည္း နာမည္ေကာင္းလက္မွတ္ ရတတ္ပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးထက္ ေကာင္းမြန္တဲ့အရာကေတာ့ မိမိရဲ႕ အလုပ္ခြင္ေပ်ာ္ရႊင္မႈနဲ႔ စိတ္ေအးခ်မ္းသာမႈ၊ အမ်ားရဲ႕ ယံုၾကည္ေလးစားမႈကို ခံရတာပဲျဖစ္တယ္။

က်က်နန အေျခခိုင္ေနတဲ့စနစ္ထဲက ပံုစံတက်ဘဝ 

တခါက က်ေနာ္ အလုပ္ေတြအရမ္းမ်ားၿပီး ခ်န္ထားေလ့မရိွတဲ့ အလုပ္ေတြထဲက အလုပ္တခု မၿပီးေျမာက္လိုက္ဘူး။ ေနာက္တရက္မနက္မွာ အလုပ္ရွင္က က်ေနာ့္အလုပ္တခု မေန႔ကမလုပ္ခဲ့တာကို လွမ္းေထာက္တယ္။ က်ေနာ္က (ဗမာမွာ အမွားမရိွဘူး၊ ဆင္ေျခပဲရိွတယ္ဆိုတဲ့အတိုင္း) မေန႔ကခါတိုင္းထက္ အလုပ္ေတြပိုမ်ားေနလို႔ မၿပီးေျမာက္တဲ႔အေၾကာင္း ရွင္းျပတယ္။ အလုပ္ရွင္က က်ေနာ့္ဆင္ေျခကို လက္မခံဘူး။ “မင္းတေယာက္ထဲမႏိုင္ရင္ တျခားလူေတြ အကူအညီေတာင္းပါ။ သူတို႔ ကူညီရမယ့္တာဝန္ရိွတယ္၊ မင္း တေန႔တာလုပ္ရမယ့္အလုပ္ကို အၿပီးသပ္သြားရမယ္” လို႔ သြန္သင္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ က်ေနာ့္အမွားပါ။ သူတို႔က လူတေယာက္ အစပိုင္း တနာရီမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းနာရီေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ႏႈန္းထိ အလုပ္လုပ္ႏိုင္တယ္၊ တေနကုန္ဆို ဘယ္ေလာက္ႏႈန္း အလုပ္ၿပီးႏိုင္တယ္ဆိုတာကို လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေလာက္ကတည္းက စနစ္တက် တြက္ခ်က္ခဲ့ၿပီးသား။ စနစ္တက်လည္း ျငင္းခံုေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီးသား၊ အဲဒီကတဆင့္ တိုးတက္လာတဲ့ အလုပ္သမားနဲ႔ ကုန္ထုတ္ကရိယာ၊ နည္းပညာ၊ အတတ္ပညာ၊ လုပ္ငန္းအေတြ႔အၾကံဳေတြနဲ႔ စနစ္တက်လည္း ေလ့လာသံုးသပ္ အေျဖရွာၿပီးသားျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္ ျငင္းခုံေနတာ ေလကုန္႐ံုပဲ။ သူတို႔က ေသခ်ာစနစ္တက် ေဘာင္ဝင္ေအာင္ လုပ္ထားၿပီးၿပီ။ အဲဒီႏႈန္းအတိုင္း က်ေနာ္ အလုပ္လုပ္သြားဖို႔ပဲရိွတယ္၊ က်ေနာ့္အလုပ္မၿပီးတာ က်ေနာ့္မွာ အဓိကလုပ္ရမယ့္အလုပ္နဲ႔ သာမန္လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ေတြထဲမွာ အခ်ိန္ခဲြေဝမႈ အခ်ဳိးမက်တာ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္၊ က်ေနာ္ အခ်ိန္တခ်ဳိ႕ခဲြေဝရာမွာ စီမံမႈညံ့ဖ်င္းလို႔ ျဖစ္လိမ့္မယ္။ အဲဒါ သူတို႔အမွား မဟုတ္ဘူး။ အလုပ္႐ံုတခုလံုးမွာ အပတ္စဥ္ ဘယ္သူေတြ ဘာအားနည္းတယ္၊ ဘယ္အလုပ္ေနရာက ဘယ္သူနဲ႔ သင့္ေတာ္တယ္၊ ဘယ္သူ႔ကို ဘာတာဝန္ေပးသင့္တယ္၊ ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္လို အေျပာင္းအလဲေတြလုပ္မယ္ဆိုတာေတြကို တာဝန္ရိွသူေတြ အျမဲတိုင္ပင္လုပ္ေနၾကတာျဖစ္တယ္။ အမွားအယြင္းကင္းေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ေလ့ရိွတယ္။

သူတို႔ႏိုင္ငံေတြ တိုးတက္ၾကတယ္ဆိုတာ အဲလို စိတ္ဓာတ္ေတြ၊ အတူတကြ လက္တဲြလုပ္ႏိုင္တဲ့ အရည္အေသြးေတြနဲ႔ စနစ္တက် ပံုစံက်ေနလို႔ ျဖစ္တယ္။ စနစ္ထဲက အေျခခံထားတဲ့မူနဲ႔ က်င့္ၾကံရမယ့္ တရားေတြကို အုတ္ျမစ္ခ်ထားၿပီးျဖစ္တယ္။ ေသခ်ာ သုေသသနလုပ္ထားၿပီးသား၊ အႀကိမ္မ်ားစြာ ျငင္းခံုၿပီး အခ်ိန္မ်ားစြာ အသံုးခ်ၿပီး ဆံုးျဖတ္ထားတဲ့မူအတိုင္း မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ က်င့္ၾကံတယ္။ မျဖစ္မေန လံု႔လ၊ ဇဲြ၊ ဝရိယနဲ႔ ေဖာ္ေဆာင္တယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့လက က်ေနာ္တို႔ အလုပ္သမားေတြကို ဦးစီးတဲ့ လက္ေထာက္ အရာရွိ လုပ္ငန္းခြင္ မေတာ္တဆျဖစ္ၿပီး ၃ လ ေဆးခြင့္ယူလိုက္ရတယ္။ ပုခံုးညႇပ္႐ိုးက်ဳိးသြားလို႔ လူကသာ ကုတင္ေပၚက မဆင္းႏိုင္ေပမယ့္ တယ္လီဖုန္း၊ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနၿပီး က်ေနာ္တို႔ကို အေဝးကေန ထိန္းထားတယ္။ ဘယ္သူကဘာလုပ္ဆိုၿပီး ညႊန္ၾကားေနတယ္။ တကယ္တမ္းဆို သူ႔ဖာသာ အနားယူေနလို႔ရေပမယ့္ တရက္ ၂ နာရီေလာက္ အလုပ္ထဲလာလာၿပီး စီမံခန္႔ခဲြတာေတြလုပ္ၿပီးမွ အိမ္ျပန္တယ္။ သူ မလုပ္လည္း လခရမွာပဲ၊ ဒါေပမယ့္ သူ႔တာဝန္ကို သူ အပ်က္မခံဘူး။ တာဝန္နဲ႔ အခြင့္အေရးကို မွ်တေအာင္ ထိန္းေၾကာင္းတတ္ဖို႔ ဒီမိုကေရစီစနစ္ထဲမွာ သိပ္လိုအပ္တယ္။

အဆင့္အတန္း ခဲြျခားတတ္တဲ့စိတ္ 

ဒီမိုကေရစီစိတ္ဓာတ္၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ထဲမွာ လူသားအခ်င္းခ်င္း တန္းတူရည္တူ မဆက္ဆံဘဲ အဆင့္အတန္း ခဲြျခားလိုတဲ့စိတ္ေတြ မရိွေစရဘူး။ ဒီစိတ္ဓာတ္ေတြကို ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆဲြ သက္ဦးဆံပိုင္ ကၽြန္ေခတ္ကို ဆဲြဆန္႔လိုသူေတြကသာ ႏွစ္ၿခိဳက္ၾကတယ္။ ဒီမိုကေရစီသမားေတြက အဲဒါကို ဖယ္ထုတ္တယ္။ ဒီစနစ္တခုအတြက္ လူ႔အသက္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ စေတးခဲ့ၿပီးၿပီ။ အခုအခ်ိန္က်မွ အေတြးအေခၚေဟာင္းထဲ ေနာက္ျပန္မလွည့္ဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ အာဏာရွင္စနစ္က ဖ်က္ဆီးထားလို႔ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြက ဓေလ့လိုလိုျဖစ္ေနတယ္။ ေခတ္မမီေပမယ့္ ဟန္တခဲြသားနဲ႔ ကိုယ့္အတြက္ ေကာင္းသလိုလိုထင္ၿပီး စ႐ိုက္ဆိုးကို ပိုးေမြးသလို ေမြးသူေတြလည္း ရိွတယ္။ ပါးစပ္ကေတာ့ အလုပ္ဟူသမွ် ဂုဏ္ရိွစြလို႔ေျပာေနၿပီး အလုပ္ခဲြျခားတယ္၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ခဲြျခားတယ္၊ အမ်ဳိးျမင့္တယ္၊ နိမ့္တယ္ဆိုၿပီး ခဲြျခားတတ္တဲ့ အိႏိၵယက ယဥ္ေက်းမႈကလာတဲ့ ဇာတ္ခဲြျခားမႈက ပါလိုက္ေသး။ အခုဆို အာဏာရွင္ ဦးေနဝင္း ေမြးထုတ္လိုက္တဲ့ စစ္ဗ်ဴ႐ိုကရက္မ်ဳိးဆက္ေတြက အေတာင္အလက္စံုေနၿပီမို႔ စစ္ဘက္ ေရေပၚဆီ မ်ဳိးဆက္ေတြက ပိုလို႔ေခါင္းေထာင္ေနၾကတယ္။

ႏိုင္ငံျခားေရာက္ေနသူတဲ့ ျမန္မာအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာေတာင္ ခဲြျခားဆက္ဆံတတ္ၾကတယ္။ တခါတုန္းက အဆိုေတာ္သားစိုးက အင္တာဗ်ဴးတခုမွာ “အေမရိကားမွာေနထိုင္တဲ့ တျခားလူမ်ဳိး အေမရိကားေတြက က်ေနာ္တို႔အေပၚ တန္းတူ တရင္းတႏွီး ဆက္ဆံတယ္၊ မခဲြျခားဘူး။ ျမန္မာလူမ်ဳိးအခ်င္းခ်င္းက ခဲြျခားဆက္ဆံၾကတယ္” လို႔ ေျပာဖူးတာ မွတ္မိေနပါတယ္။ အဲဒါ အဟုတ္အမွန္ပါ။ ျမန္မာအခ်င္းခ်င္း သူက ဒုကၡသည္၊ ေအာက္လမ္းက လာတယ္၊ ငါက အေပၚလမ္းက လာတယ္၊ သူက ဘာအလုပ္လုပ္တယ္၊ ငါက ဘာအလုပ္လုပ္တာ၊ သူ႔ေယာက္်ားထက္ ငါေယာက္်ားက သာတယ္၊ ငါ့ေလာက္ သူတို႔ အဂၤလိပ္စာမတတ္ဘူး၊ ငါတို႔က ပိုပညာတတ္တယ္ဆိုတဲ့ တလဲြမာနေတြက က်ေနာ္တို႔ ၈ ေလးလံုးမ်ဳိးဆက္ထဲမွာေတာင္ အျမင္ကပ္စရာေကာင္းေအာင္ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ ပညာရဲ႕သေဘာနဲ႔ တရားရဲ႕ မေစာေၾကာတတ္ရွာဘူး။

ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံမွာေတာ့ အဲလို မထားသင့္တဲ့ လူ႔အေျခခံစိတ္ဓာတ္အထိ ခဲြျခားဆက္ဆံတာမ်ဳိး မရိွသေလာက္ရွားပါတယ္။ လုပ္အားတန္ဖိုး ခ်စ္ျမတ္ႏိုးဆိုသလို အလုပ္မလုပ္ရင္ေတာ့ ဂုဏ္သိကၡာက်ဆင္းပါတယ္။ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္သားဆိုၿပီး ႏွိမ့္ခ်ဆက္ဆံတာမ်ဳိး မရိွပါဘူး။ အစိုးရဝန္ႀကီး၊ အရာရိွႀကီးဆိုၿပီးေတာ့လည္း အထင္တႀကီးနဲ႔ ပ်ာရိပ်ာယာ မျဖစ္သလို ဖားတတ္၊ ေအာက္က်ဳံ႕တတ္တာမ်ဳိးလည္း လုပ္ေလ့လုပ္ထမရိွဘူး။ အဲဒါမ်ဳိး ျမန္မာျပည္မွာပဲေတြ႔ရတယ္။ ဒီမိုကေရစီဖံြ႔ၿဖိဳးတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ လူကို လူလိုပဲျမင္တယ္၊ လူ႔သိကၡာနဲ႔ လူ႔အသက္ကို တန္ဖိုးထားတယ္။ လူမ်ဳိး၊ အသားအေရာင္၊ ဘာသာတရားခဲြျခားတာကို ရွက္စရာလို႔ ျမင္တယ္။ လူစဥ္မမီတဲ့စိတ္လို႔ သိထားၾကတယ္။ မနက္ ရထားေပၚမွာ၊ ကားေပၚမွာ လုပ္ငန္းခြင္အသီးသီး သြားေနၾကသူေတြထဲမွာ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္သားေတြေရာ၊ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ေတြေရာ၊ အေရာေရာအေႏွာေႏွာ အတူတကြသြားၾကသလို ေဆးေရာင္စံုနဲ႔ ထံုးေတြ ေပက်ံေနတဲ့ဝတ္စံုနဲ႔ အိမ္ေဆးသုတ္တဲ့လုပ္သားကိုလည္း ဘယ္သူမွ အထင္မေသးပါဘူး။

တိုင္းျပည္တခုမွာ လူတိုင္းအတြက္ က်ရာအလုပ္တာဝန္ယူႏိုင္တာ ဂုဏ္ရိွပါတယ္။ အလုပ္လက္မဲ့မ်ားတဲ့ႏိုင္ငံဟာ ဂုဏ္သိကၡက်ဆင္းပါတယ္။ ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံဟာ ဆိုရွယ္ဒီမိုကရက္တစ္စနနစ္နဲ႔ အသားက်သလို လူတိုင္းကို အလုပ္တခုခု ရွာေဖြေထာက္ပံ့လို႔ ေနာ္ေဝးမွာ အလုပ္ရွာေဖြ အေျခခ်ေနထိုင္သူမ်ားပါတယ္။ ဥေရာပတိုက္မွာ အလုပ္လက္မဲ့ ၁၃.၂ ရာခိုင္ႏႈန္းရိွေပမယ့္ ေနာ္ေဝးမွာ ၃.၇ ရာခိုင္ႏႈန္းသာရိွတယ္။ အေမရိကားမွာ မႏွစ္ကစာရင္းအရ ၁၇.၃ ရာခိုင္ႏႈန္းရိွၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ၄.၁ ရိွတယ္၊ အိႏိၵယမွာေတာ့ ၃.၈ ျမန္မာႏိုင္ငံကေတာ့ ၅.၄ ရာခိုင္ႏႈန္းရိွတာကို ယွဥ္ၿပီးေတြးၾကည့္ပါ။ ျမန္မာျပည္သူေတြကေတာ့ အလုပ္ေရြးတာ၊ ဂ်ီးမ်ားတာမ်ဳိး သိပ္မရိွေပမယ့္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတာ့ နည္းေနတုန္းပါ။

ဒီမိုကေရစီစိတ္မေမြးႏိုင္ရင္ ဒီမိုကေရစီေခတ္မေရာက္ 

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကေတာ့… သူမ်ားႏိုင္ငံက ေျခတလွမ္းဆို က်ေနာ္တို႔က သူတို႔ထက္ပိုၿပီး ေလးငါးလွမ္း ပိုလွမ္းႏိုင္မွ အမီလိုက္ႏိုင္မယ္တဲ့၊ အခုလိုပံုစံနဲ႔ေတာ့ ဒံုးပ်ံခြစီးၿပီးလိုက္ေတာင္ မီႏိုင္မယ္ မထင္ပါ။ ႐ုပ္ပိုင္းဘဝျပည့္မီေတာင္ စိတ္ဓာတ္ေတြက ေက်ာက္ေခတ္မွာ က်န္ေနခဲ့တယ္။ ျပည္သူေတြရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဘဝကို လမ္းျပသြန္သင္တဲ့ ဘာသာေရးနယ္ပယ္မွာေတာင္ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြရိွေနမွေတာ့ ဒီမိုကေရစီ တန္ဖိုးနဲ႔ စိတ္ဓာတ္ေတာ္လွန္ေရးကို အရိွန္ျမႇင့္ဖို႔ လိုအံုးမယ္။ ဒီမိုကေရစီေခတ္ ေရာက္ၿပီေဟ့လို႔ ပါးစပ္ကေျပာ႐ံုနဲ႔ ဒီမိုကေရစီရမွာ မဟုတ္ပါ။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ တည္ေဆာက္မွ ျပည္ပအကူရမယ္ဆိုၿပီး ေရာေယာင္ၿပီး ဒီမိုကေရစီလိုက္ေပမယ့္ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ အေတြးအေခၚက အာဏာရွင္ဘဝက မကၽြတ္လြတ္ရင္ အေမွာင္ထဲကလြတ္မွာ မဟုတ္။ စည္းကမ္းျပည့္ဝေသာ ဒီမိုကေရစီလို႔ ဒီမိုကေရစီ နာမည္ခံၿပီး ဒီမိုကေရစီအတုနဲ႔ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားသာရွာေနလို႔လည္း ဒီမိုကေရစီအရသာကို ခံစားရမွာ မဟုတ္။ ေက်းပိုင္ ကၽြန္ပိုင္ေခတ္ပဲ ျပန္ေရာက္မွာျဖစ္တယ္။

ျပည္သူပိုင္ဥစၥာပစၥည္းေတြကို လက္ဝါးႀကီးအုပ္ထားၿပီးမွ မိမိတို႔ပိုင္ဆိုင္မႈကို ရဲရဲမေဖာ္ျပရဲတာကလည္း ဒီမိုကေရစနစ္နဲ႔ ဆန္႔က်င္တဲ့အရာပဲျဖစ္တယ္။ ဒီမိုကေရစီစိတ္ဓာတ္ဆိုတာ ျမန္မာေတြအဖို႔ သိပ္စိမ္းေနတဲ့ အရာမဟုတ္။ တရားနဲ႔အညီ ေနထိုင္က်င့္ၾကံတဲ့ စိတ္ထားမ်ဳိးသာျဖစ္တယ္။ ဒီမိုကေရစီ တရားမွာ အဆင့္အတန္းခဲြျခားတာ မရိွ၊ အလုပ္ခဲြျခားတာ မရိွ၊ ပ်င္းရိသူေတြ ေနာက္က်က်န္ၿပီး အလုပ္လုပ္သူမ်ား ေရွ႕တန္းေရာက္တယ္။ အဓိကမွာ စိတ္ထားတတ္၊ ျပင္ဆင္တတ္၊ ေမြးျမဴတတ္ဖို႔ပင္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးက ထိပ္တန္းမွာ ေနရာယူတယ္။ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရးဟာ အျမင့္ဆံုးျဖစ္လို႔ အမ်ားျပည္သူအက်ဳိးကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔က အခရာက်တယ္။

ဒီမိုကေရစီလို႔ ေႂကြးေၾကာ္ေန႐ံုႏွင့္ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးက ျပည္သူေတြအတြက္ ဘြားခနဲ ေပၚလာမွာမဟုတ္။ အစိုးရကိုသာ အားကိုးေန႐ံုနဲ႔ စနစ္က ေျပာင္းသြားမွာမဟုတ္၊ ဒီအစိုးရ စိတ္သေဘာအမွန္နဲ႔ ေျပာင္းခ်င္စိတ္ရိွရင္လည္း ဒီမိုကေရစီရဖို႔ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ေစာင့္ေနရမွာမဟုတ္။ က်ေနာ္တို႔ အခြင့္အေရးအတြက္ က်ေနာ္တို႔ဖာသာ တည္ေဆာက္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔စိတ္ဓာတ္ေတြကသာ ဒီမိုကေရစီစိတ္ဓာတ္မ်ဳိး ရိွမရိွ ျပန္ဆန္းစစ္ရမွာျဖစ္တယ္။ စိတ္ဓာတ္အရည္အေသြး စံခ်ိန္မီေအာင္ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ ေလ့က်င့္ပ်ဳိးေထာင္ဖို႔ပဲရိွတယ္။

အစိုးရကိုခ်ည္း အားမကိုးေစလိုပါ၊ ဒီအစိုးရက ျပည္သူ႔အက်ဳိးထက္ မိမိကိုယ္က်ဳိးသာၾကည့္တတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္ေတြ လႊမ္းမိုးေနတာမို႔ အက်င့္ဆိုးေတြျပင္ဖို႔ ခက္အံုးမွာပါ။ အေကာင္းဆံုးက မသန္႔ရွင္းတဲ့အစိုးရကို မေထာက္ခံမိဖို႔ပဲျဖစ္တယ္။ ဒီမိုကေရစီလမ္းမေပၚေလွ်ာက္ဖို႔ဆိုရင္ အစိုးရခ်ည္း သိပ္အားကိုးစရာမလိုဘဲ... မိမိတို႔မွာလည္း ဘာေတြလိုအပ္ေနသလဲ ရွာေဖြျပဳျပင္သြားမွ ျဖစ္မွာပါ...။ ျပည္သူေတြ၊ အလုပ္သမား လယ္သမားေတြ၊ ဝန္ထမ္းေတြ သန္႔ရွင္းေနရင္ အစိုးရရဲ႕ ညစ္ပတ္မႈေတြ ဖံုးကြယ္လို႔မရႏိုင္ပါဘူး။ ဘယ္သူတရားပ်က္ပ်က္ ကိုယ့္ဘက္က မပ်က္စီးသူေတြမ်ားလာရင္၊ သူမ်ား မိုးခါးေရေသာက္တာကို အားမက်ဘဲ ကိုယ့္သီလနဲ႔ကိုယ္ ေနႏိုင္သူေတြရိွလာရင္ က်ေနာ္တို႔မွန္းတဲ့ ဒီမိုကေရစီေခတ္သစ္ကို ေရာက္ၿပီလို႔သာ မွတ္ၾကပါ…။ ။

ကိုညိဳ (ေအာ္စလို) 

၂၂ ဇူလိုင္ ၂၀၁၃