တိုင္းျပည္တိုးတက္ေရးမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈအပိုင္း ဘယ္ေလာက္အေရးပါသလဲ (ေမာင္ဝံသ)

ပဓာနက်တဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ 

တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ႕ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈအပိုင္းဟာ ပဓာနက်တဲ့အေၾကာင္းအခ်က္ (Factor) ျဖစ္တယ္လို႔ ပညာရွင္အမ်ားက လက္ခံထားၾကပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ သယံဇာတအပိုင္း၊ တိုင္းသူျပည္သားေတြရဲ႕ ပညာေရးအပိုင္း၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ လူသားအရင္းအျမစ္အပိုင္း၊ ၿပီးေတာ့ အရင္းအႏွီးအင္အားအပိုင္းေတြေကာ အေရးမႀကီးဘူးလားဆိုေတာ့ အဲဒါေတြလည္း သူ႔က႑အလိုက္ အေရးႀကီးပါတယ္၊ သို႔ေပမယ့္ ေခါင္းေဆာင္မႈအပိုင္းဟာ အဲဒါေတြ အားလုံးထက္ပိုၿပီး ပဓာနက်တယ္ဆိုတဲ့ သင္ခန္းစာေတြကို ဂ်ပန္နဲ႔ စင္ကာပူက လက္ေတြ႔ျပေနတာ အထင္အရွား ေတြ႔ေနရပါတယ္။

အံ့ဖြယ္ဂ်ပန္ 

အားလုံး သိၿပီးၾကတဲ့အတိုင္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံဟာ မည္မည္ရရ သယံဇာတ ဘာမွ မထြက္ပါဘူး။ သို႔ေပမယ့္ ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးခ်ိန္ စစ္႐ံႈးႏိုင္ငံဘဝကေန ျပန္လည္ ကုန္း႐ုန္းထႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဆယ္စုႏွစ္ႏွစ္ခု ကာလအတြင္း အံ့ၾသစရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ စက္မႈႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ျပန္လည္ေခါင္းေမာ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးေနာက္ ၂၅ ႏွစ္အၾကာ၊ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္ေလာက္မွာ ကမၻာ့ထိပ္ဆုံးတန္း စီးပြားေရးအင္အားရွင္ႏိုင္ငံႀကီး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။


ဘက္ေပါင္းစုံေခါင္းေဆာင္မႈ

အဲဒါ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ စစ္ၿပီးေခတ္ေခါင္းေဆာင္မႈအဆက္ဆက္ရဲ႕ အရည္အေသြးေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သည္ေနရာမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈလို႔ပဲ သုံးႏႈန္းထားတာကို သတိျပဳေစခ်င္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၊ ဆူဇူကီးရယ္၊ တာနာကာရယ္ မဆိုလိုပါဘူး။ အစိုးရအဖြဲ႔ေတြ တစ္ႏွစ္ပဲခံခံ၊ ႏွစ္ႏွစ္ပဲခံခံ၊ အစိုးရအေျပာင္းအလဲေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ရယ္၊ တရားစီရင္ေရးစနစ္ရယ္၊ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြရယ္ဆိုတဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈအပိုင္းဟာ ပုံမွန္ ဟန္ခ်က္ညီညီ အလုပ္လုပ္ေနခဲ့ၾကတယ္။

ဒါတင္မက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ အဓိကက်သူေတြျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားကလည္း မ်ဳိးခ်စ္ ျပည္ခ်စ္စိတ္အျပည့္အဝနဲ႔ တိုင္းျပည္အက်ဳိးကို ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး တာဝန္ေက်ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီက႑ေတြအားလုံးကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး ေဝဖန္ေထာက္ျပကာ အမ်ားျပည္သူထင္ျမင္ခ်က္ကို ဦးေဆာင္ေပးခဲ့ၾကတဲ့ ဂ်ပန္စတုတၴမ႑ိဳင္ (ဂ်ပန္သတင္းစာေလာက)ရဲ႕ အခန္းက႑ကလည္း အေရးပါတဲ့အခန္းက႑ကပါခဲ့တယ္ဆိုတာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ေလ့လာသူတိုင္းလိုလိုက ထည့္သြင္းေရးသားခဲ့ၾကပါတယ္။

ဂ်ပန္က အစိုးရဝန္ထမ္းေတြ

ေနာက္တစ္ခုက ေခါင္းေဆာင္မႈအပိုင္းရဲ႕ အဓိက ေထာက္တိုင္ေတြျဖစ္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဝန္ထမ္းအမ်ားစုရဲ႕ ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ္တာဝန္ေက်စြာလုပ္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ဘယ္ပါတီက ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ အစိုးရတက္ျဖစ္ျဖစ္၊ ပုံမွန္ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ္လုပ္ေနၾကတာပါပဲ။ သူတို႔ဆီမွာက ရာသက္ပန္ အေျပာင္းအလဲ မရွိတဲ့ အစိုးရဆိုတာ မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ေလေတာ့ အာဏာရ ပါတီကလူေတြကို အေသကပ္ထားစရာ မလိုဘူး။ ဘယ္ပါတီကိုမွလည္း သံေယာဇဥ္ထားေနစရာ မလိုဘူး။ သူတို႔ဆီမွာ မိုးက်ေရႊကိုယ္ဆိုတဲ့ လူ႔အလႊာလည္း လုံးဝမရွိ၊ ရွိခဲ့ရင္လည္း စတုတၴမ႑ိဳင္ရဲ႕ ေဖာ္ထုတ္ဖြင့္ခ်မႈနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္မွာ မသမာမႈေတြကို သတင္းစာေတြက ဖြင့္ခ်လို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြေတာင္ျပဳတ္က်တဲ့ သာဓကေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။

ဂ်ပန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ လစာဝင္ေငြကလည္း အျပင္လုပ္ငန္းဌာနေတြက ပုဂၢလိကဝန္ထမ္းေတြထက္ ပိုမ်ားတယ္။ ၿပီးေတာ့ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြမွာလို အစိုးရဝန္ထမ္းေတြကို အထင္ေသး အျမင္ေသးမျဖစ္ဘဲ ျပည္သူေတြက ေလးစားသမႈရွိၾကပါတယ္။ အစိုးရဝန္ထမ္းေတြဟာလည္း ေလာဘတိုက္သူနဲ႔ ေလာင္းကစားဖက္မိသူေတြကလြဲလို႔ လာဘ္စားမႈ၊ ေငြအလြဲသုံးမႈေတြ အလြန္နည္းပါးပါတယ္။

စင္ကာပူလည္း အလားတူ 

စင္ကာပူႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကိုေလ့လာရင္လည္း ေခါင္းေဆာင္မႈအပိုင္းရဲ႕ အရည္အေသြးေၾကာင့္ ဆင္းရဲသားႏိုင္ငံဘဝကေန ႏွစ္အစိတ္ေလာက္အတြင္း ပထမကမၻာစာရင္းဝင္ႏိုင္ငံျဖစ္သြားတာပဲလို႔ ေတြ႔ရွိၾကရပါတယ္။ စင္ကာပူကေတာ့ ဂ်ပန္လို လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို မက်င့္သုံးခဲ့ပါဘူး။ မေလးရွားကေန ခြဲထြက္လာရၿပီးခ်ိန္ကစလို႔ ခုခ်ိန္ထိ ႀကိဳးကိုင္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုပဲ က်င့္သုံးပါတယ္။ စင္ကာပူလည္း ဂ်ပန္လိုပဲ ဘာသယံဇာတမွ မထြက္ပါဘူး။ ဂ်ပန္ထက္ဆိုးတာက ဂ်ပန္က လူသားအရင္းအျမစ္ ရွိၿပီးသားအေျခအေနကေန တိုင္းျပည္ကို ျပန္လည္ထူေထာင္တာျဖစ္တယ္။ စင္ကာပူဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၅၀ ေလာက္က အသိပညာ၊ အတတ္ပညာ၊ နည္းပညာလူသားအရင္းအျမစ္ ဘာတစ္ခုမွ မရွိခဲ့ဘူး။ တခ်ဳိ႕ ခ်ဳိးႏွိမ္ခ်င္သူေတြေျပာသလို တံငါရြာသာသာအဆင့္ပဲရွိခဲ့တယ္ဆိုတာ မမွားပါဘူး။

အဲဒီအေျခအေနကေန ႏိုင္ငံျခား လူသားအရင္းအျမစ္၊ ႏိုင္ငံျခား စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈေတြ စိတ္ခ်လက္ခ် ဝင္လာေအာင္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး လီကြမ္ယူက ဖိတ္ေခၚႏိုင္ခဲ့တယ္။ ကိုယ့္ဆီက မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္ေတြကို ပညာေရးဘက္မွာ ကမၻာ့အဆင့္မီ ပညာတတ္ေတြျဖစ္ေအာင္ ပ်ဳိးေထာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ (စင္ကာပူႏိုင္ငံ ပထမကမၻာစာရင္းဝင္ျဖစ္လာတဲ့အထိ ေအာင္ျမင္မႈ ဇာတ္လမ္းေတြကို စာအုပ္စာတမ္းေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားထြက္ခဲ့ၿပီးျဖစ္လို႔ အက်ယ္မေရးေတာ့ပါ။) ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ေခါင္းေဆာင္မႈပါပဲ။

ေခါင္းေဆာင္ကို ေမြးယူတယ္ 

လီကြမ္ယူက သူအနားယူေတာ့ တပည့္ေက်ာ္တစ္ေယာက္ (ဂိုေခ်ာက္ေတာင္) ကို သူ႔ေနရာဆက္ခံေစခဲ့တယ္။ အဲဒီကာလမ်ားအတြင္း သားျဖစ္သူ လီေရွာင္လုံးကို ေခါင္းေဆာင္မႈပညာေတြ ဆည္းပူးေစခဲ့တယ္။ နတ္ေရကန္ထဲပစ္ခ်ၿပီး လူလားေျမာက္ခိုင္းခဲ့တာမ်ဳိးမဟုတ္။ ေဟာ- ဂိုေခ်ာက္ေတာင္ ရာထူးသက္တမ္းႏွစ္ဆက္ေလာက္လုပ္ၿပီးေတာ့ လီေရွာင္လုံး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဝင္လုပ္တယ္။ အားလုံး အဆင္ေခ်ာပါတယ္။ သူတို႔ ပီေအပီပါတီကလည္း တိုင္းျပည္ထူေထာင္ခ်ိ္န္ကစလို႔ ခုထိ အာဏာရပါတီပါပဲ။ ယေန႔ထိ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အတိုက္အခံအမတ္ ၆ ေယာက္ထက္ မပိုေသး။ နည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ ဤအေျခအေနကို အေျပာင္းအလဲ မရွိေအာင္ လုပ္ထားပါတယ္။ ျပည္သူအမ်ားစုကလည္း စားဝတ္ေနေရး မပူပင္ရတဲ့အတြက္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေက်နပ္ေနၾကတယ္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံသားျဖစ္ရမႈကို ဂုဏ္ယူေနၾကတယ္။

ဆိုရွယ္လစ္အျမင္နဲ႔ မတူ 

သမိုင္းရဲ႕ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈကို ႐ႈျမင္တဲ့ေနရာမွာ ဆိုရွယ္လစ္ သမိုင္းအျမင္ကိုလက္ခံသူမ်ားက လူပုဂၢိဳလ္အခန္းက႑ကို လက္ေအာက္ခံ ျပႆနာလို႔ပဲ သေဘာထားတယ္ဆိုတာ လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္က ဆိုရွယ္လစ္ ႏိုင္ငံေရးသင္တန္းနဲ႔ ဆိုရွယ္လစ္ သတင္းစာပညာသင္တန္း တက္ခဲ့ဖူးတဲ့ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ နားရည္ဝေနပါတယ္။ သမိုင္းပညာရွင္၊ ႏိုင္ငံေရးဒႆနဆရာ ေထာမတ္ ကာလိုင္း (၁၇၉၅-၁၈၈၁) ကေတာ့ လူထူးခြၽန္ေတြရဲ႕အခန္းက႑ဟာ သမိုင္းကိုဖန္တီးရာမွာ အလြန္အေရးပါတယ္လို႔ ဆိုခဲ့တယ္။ အလြန္အားႀကီးတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ ကမၻာႀကီးရဲ႕ အေကာင္းအဆိုးကို အဆုံးအျဖတ္ေပးခဲ့ၾကတဲ့ အေၾကာင္း အေထာက္အထားေတြ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

ခ်ာခ်ီ စတာလင္ 

ဒုတိယကမၻာစစ္ကာလအတြင္း အဂၤလန္မွာ ခ်ာခ်ီ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာလို႔ ဂ်ာမနီကို စစ္အႏိုင္တိုက္ႏိုင္ခဲ့တာလို႔ အမ်ားက ယုံၾကည္ၾကတယ္။ ခ်ိန္ဘာလိန္သာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဆက္လုပ္ေနရင္ ဂ်ာမန္လက္ေအာင္က်သြားႏိုင္တယ္လို႔ အဆိုရွိတယ္။ ႐ုရွားမွာ အာဏာရွင္ စတာလင္ ဓာတ္ၾကမ္းတိုက္ၿပီး ၾကံ႕ၾကံ႕ခံခဲ့လို႔ ဂ်ာမန္ေတြ ဦးက်ဳိးသြားတာလို႔လည္း သမိုင္းဆရာေတြက ေရးတယ္။

အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ေစခဲ့ 

လူပုဂၢိဳလ္ ေခါင္းေဆာင္မႈရဲ႕ အေရးပါမႈကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾကတာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီးမွာ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ႀကီး ေပၚလာၿပီး ဟမၼား႐ႈိးလို၊ ဦးသန္႔လို အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေတြ အစြမ္းျပႏိုင္ခဲ့တာ၊ မာရွယ္တီတိုး၊ ခ်ဴအင္လိုင္း၊ ဆူကာႏို၊ ေန႐ူး၊ နာဆာ၊ ဦးႏု စတဲ့ပုဂၢိဳလ္မ်ား ဦးေဆာင္မႈေၾကာင့္ ဘက္မလိုက္ႏိုင္ငံမ်ားအုပ္စု ေပၚလာခဲ့တာေတြဟာ အားေကာင္းတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ အခန္းက႑ေတြပဲ မဟုတ္ပါလား။

ဒါတင္မက ဖရန္ကို ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ ဆက္ခံသူ ဘုရင္ ဟြမ္ကာလို႔စ္ေၾကာင့္ စပိန္ႏိုင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ဆိုဗီယက္မွာ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ေဂၚဘာေခ်ာ့ဗ္ကို စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းေတာ့ ႐ုရွားျပည္ရဲ႕ သမၼတ ယဲ့လ္ဆင္က တင့္ကားေပၚခုန္တက္ၿပီး ရဲရဲေတာက္ တရားေဟာကာ ခုခံတိုက္ပြဲဝင္ခဲ့လို႔ တစ္ပါတီစနစ္ေအာက္ ျပန္လည္က်ေရာက္မယ့္အႏၱရာယ္က လြတ္ကင္းခဲ့တယ္။ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလားေၾကာင့္ ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲ ေခ်ာေမြ႔ခဲ့တယ္။ ဖိလစ္ပိုင္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာမို႔စ္ေၾကာင့္ နာရီပိုင္းအတြင္း တစ္ဆစ္ခ်ဳိး အေျပာင္းအလဲျဖစ္ၿပီး ျပည္သူ႔အာဏာ ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ပြဲခံႏိုင္ခဲ့တယ္။

ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္း ေခါင္းေဆာင္မႈေကာ၊ အစုအဖြဲ႔လိုက္ ေခါင္းေဆာင္မႈေရာ အလြန္အေရးႀကီးတယ္လို႔ ေျပာခ်င္တယ္။

၂၆၊ ၀၅၊ ၂၀၁၃
maungwuntha@gmail.com

(ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္ ၂၉ ေမ ၂၀၁၃ ပါ ေမာင္ဝံသ ေျပာခ်င္လြန္းလို႔ ေဆာင္းပါး)