ေပါလ္ရဲ႕ အဆိုအရ အသံလႊင့္သတင္းမွာ အဂၤါ ၉ ပါးရိွပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ –
(၁) Timeliness - အခ်ိန္ကိုက္ျဖစ္မႈ။
အသစ္ျဖစ္ရမယ္၊ လတ္ဆတ္ေနရမယ္၊ ၾကားၿပီးသိၿပီး ကိစၥဆိုရင္ စိတ္မဝင္စားေတာ့ပါဘူး။(၂) Nearness - နီးစပ္မႈ။
(က) လူေတြဟာ အေဝးႀကီးက အျဖစ္အပ်က္ေတြထက္ ကိုယ့္ရပ္ကိုယ့္ရြာ ကိုယ့္အနီးအနားက ကိစၥေတြ၊ ကိုယ္သိေနတဲ့လူေတြရဲ႕အေၾကာင္းေတြကို ပိုစိတ္ဝင္စားၾကပါတယ္။(ခ) ဘဏ္တိုက္ႀကီးေတြ၊ ေကာ္ပိုေရးရွင္းႀကီးေတြအေၾကာင္းထက္ ကိုယ့္ကို တိုက္႐ိုက္ အက်ဳိးသက္ေရာက္ေစတဲ့ ကုန္ေစ်းႏႈန္းအေၾကာင္းေတြ၊ အခြန္အတုတ္အေၾကာင္းေတြ၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးအေၾကာင္းေတြကို ပိုၿပီး စိတ္ဝင္စားပါတယ္။
(၃) Conflicte - ပဋိပကၡျဖစ္ျခင္း။
ပဋိပကၡမွန္သမွ်ဟာ သတင္းျဖစ္ထိုက္တာေတြခ်ည္းပဲ။ ပဋိပကၡဆိုတာ လူ႔ဘဝရဲ႕အစိတ္အပိုင္းတခုပဲ။ သတင္းဆိုတာကလည္း လူ႔ဘဝနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြခ်ည္း မဟုတ္ဘူး။ အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသအမ်ားစုမွာ ျပည္တြင္းသတင္းေတြကို သတင္းေပးရာမွာ ‘အေျဖာင့္သား’ ‘အေခ်ာသား’ ေပးေလ့ရိွၾကတယ္။ ျပႆနာျဖစ္ရတာတို႔ အတိုက္အခံျပဳရတာတို႔ မရိွသလို သတင္းလႊင့္တတ္ၾကတယ္။ဆန္႔က်င္ဖက္အျမင္ကို ေဖာ္ျပမေပးေတာ့ လူထုက အသံလႊင့္လုပ္ငန္းအေပၚ ယံုၾကည္မႈေလ်ာ့ပါးတာေပါ့။ အရာရာတိုင္းမွာ ဆန္႔က်င္ဘက္ ရိွစျမဲဆိုတာကို လူထုက သိေနတယ္ေလ။ ပဋိပကၡဆိုတာ လူတေယာက္နဲ႔ အျခားတေယာက္အၾကား၊ ႏိုင္ငံတခုနဲ႔ အျခားႏိုင္ငံတခုအၾကား ျဖစ္ပ်က္သမွ်ေတြအျပင္ လူတေယာက္နဲ႔ သူ႔ပတ္ဝန္းက်င္၊ သူ႔ကံၾကမၼာတို႔ ျဖစ္ၾကတဲ့ ပဋိပကၡ၊ လူနဲ႔ သဘာဝတရားတို႔ အၾကား ျဖစ္ပ်က္သမွ် ပဋိပကၡ ဆိုတာေတြလည္း ပါပါတယ္။
(၄) Prominence - ထင္ရွားမႈ။
သတင္းဆိုတာ ထင္ရွားတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ေနရာေဒသေတြ၊ အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ နာမည္ေတြက သတင္းျဖစ္ေစတယ္။ နာမည္ေတြကႀကီးေလေလ သတင္းလည္း ႀကီးေလေလေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ကမၻာအႏွံ႔အျပားမွာပဲ “ဝန္ႀကီးတေယာက္ တက္ေရာက္တဲ့ကိစၥတိုင္းဟာ သတင္းပဲ” ဆိုတဲ့အတိုင္း က်င့္သံုးေနၾကတာကို ဝမ္းနည္းစရာ ျမင္ေတြ႔ေနရပါတယ္။ (၅) Government Action – အစိုးရလုပ္ငန္း။
အစိုးရကထုတ္ျပန္ေၾကညာတဲ့ ဥပေဒသစ္၊ စီမံကိန္းသစ္၊ စည္းမ်ဥ္းသစ္၊ ဖြင့္ပဲြတခု၊ ဝန္ႀကီးအဖဲြ႔အစည္းအေဝးတခု စတာေတြဟာ သတင္းေတြေပါ့။ အဲဒီ သတင္းေတြေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုအေပၚမွာ ဘယ္လိုအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ေစတယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြဆို ပိုၿပီး အသားေပးရတယ္။ေၾကညာခ်က္ေတြခ်ည္းမ်ားေနရင္ အစိုးရ ေဂဇက္နဲ႔ တူသြားတတ္တယ္။ အစိုးရအဖဲြ႔ အစည္းအေဝးမွတ္တမ္းနဲ႔ တူသြားတတ္တယ္။ အစိုးရဌာနေတြဆီက တရားဝင္ရတဲ့ သတင္းျဖစ္ေပမယ့္ သတင္းကိုလႊင့္ထုတ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေၾကညာခ်က္နဲ႔ တူမေနသင့္ပါဘူး။ အခမ္းအနားႀကီးေတြ ညီလာခံႀကီးေတြ ဖြင့္လွစ္တဲ့အေၾကာင္းထက္ အဲဒီမွာ ဘာေတြေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾကသလဲ ဆိုတာေတြက ပိုအေရးႀကီးပါတယ္။
သတင္းစာသမား၊ အသံလႊင့္သမားဆိုတာ အစိုးရရဲ႕သတင္းကို ျပည္သူသိေအာင္လုပ္ေပးရသလို၊ ျပည္သူေတြရဲ႕ သတင္းကိုလည္း အစိုးရသိေအာင္ လုပ္ေပးရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ သတင္းသမား၊ အသံလႊင့္သမားဟာ ျပည္သူေတြရဲ႕အေၾကာင္းကို အျမဲစိတ္ဝင္တစား ရိွေနရပါတယ္။
ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမယ္။
No comments:
Post a Comment