ေက်ာက္ဆူးက ေျပာတဲ့သမိုင္း (ကိုညိဳ)

သမိုင္းဝင္ၿမိဳ႕ေလး 

လြန္ခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္က ေႏြရာသီ အားလပ္ရက္မို႔ က်ေနာ္တို႔မိသားစု ေအာ္စလုိၿမိဳ႕ရဲ႕ အေနာက္ေတာင္ပိုင္း ပင္လယ္ကမ္းေျခၿမိဳ႕ငယ္ေလးျဖစ္တဲ့ လန္းဂဆြန္း( Langesund) ၿမိဳ႕ေလးကို အလည္ခရီးသြားခဲ့တယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္တုန္းက နာဇီဂ်ာမဏီေတြသိမ္းပိုက္ၿပီး ဒိန္းမတ္၊ ဆြီဒင္နဲ႔ ေနာ္ေဝး အထက္ေအာက္ ပင္လယ္ျပင္ထြက္ေပါက္ကို စိုးမိုးထားႏိုင္တဲ့ စစ္ေရးမဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့ေဒသမို႔ ဟစ္တလာရဲ႕ ပင္လယ္ျပင္ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ေရတပ္ဖဲြ႔ေတြ အေျခခ်ခဲ့တဲ့အရပ္လည္းျဖစ္တယ္။ ဒီေန႔အထိ ပင္လယ္ဝကို စီးျမင္ႏိုင္တဲ့ ေတာင္ကုန္း၊ ေတာင္ထိပ္ေတြမွာ နာဇီဂ်ာမဏီေတြရဲ႕ ခိုင္မာတဲ့ ဘန္ကာႀကီးေတြ၊ အေျမာက္လက္နက္ တပ္ဆင္အသံုးျပဳတဲ့ ေနရာေတြ၊ ေျမေအာက္လိႈင္ေခါင္းေတြကို အခိုင္အမာ ေတြ႔ေနရတုန္းပါ။

ေက်ာက္ေဆာင္ထက္က ေက်ာက္ဆူး 

အဲဒီေနရာေလးေတြဟာ လွပေအးခ်မ္းၿပီး ႏိုင္ငံကူးသေဘာၤနဲ႔ ေမာ္ေတာ္ေတြ၊ ငါးဖမ္းစက္ေလွေတြ၊ အမဲလိုက္အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ စည္ပင္သာယာေနတယ္။ ေဒသခံ မိတ္ေဆြ ကိုေမာင္ေမာင္က ေက်ာက္ေဆာင္ေတြထူေျပာတဲ့ ကမ္း႐ိုးတန္းနဲ႔ ကမ္းေျခေက်ာက္ေဆာင္ တခုနဲ႔တခုကို ေပါင္းကူးတံတားထိုး ဆက္သြယ္ထားရာေနရာေတြဆီ လိုက္ပို႔ေပးတယ္။ စင္ေယာ္ငွက္မ်ဳိးစံုနဲ႔ ဘဲ၊ ဟသၤာ၊ ငန္းနဲ႔ ကေနဒါက ေရႊ႕ေျပာင္းငွက္မ်ဳိးစံုဟာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အစာရွာ ေျပးလႊားေနၾကတယ္။ အႏၱရာယ္မေပးတတ္မွန္းသိေနလို႔ လူျမင္လည္း မတုန္လႈပ္ဘူး။ ေပါင္မုန္႔ေလးေတြဖဲ့ေကၽြးရင္ ငွက္ေတြအားလံုး အနားကပ္လာတတ္တယ္။ ည ၁၀ နာရီေက်ာ္ေပမယ့္ ေႏြအခါမို႔ ဆည္းဆာက ေတာက္ပတုန္း။ 


ေရႊေရာင္ဝင္းလက္ေနတဲ့ ဆည္းဆာေအာက္ ေက်ာက္ေဆာင္ကုန္းထက္တခုမွာ ကီလိုေျခာက္ေထာင္ အေလးခ်ိန္ရိွတဲ့ စိတ္ဝင္စားစရာ ဧရာမ သေဘၤာေက်ာက္ဆူးအပဲ့ႀကီးတခုကို ေတြ႔ရတယ္။ ေက်ာက္ဆူးခၽြန္တဖက္က က်ဳိးေနၿပီး က်န္တဖက္က မရိွဘူး။ ေက်ာက္ဆူးက်ဳိးေလးတင္ထားတဲ့ ေက်ာက္တုန္းႀကီးမွာ ေနာ္ေဝးဘာသာနဲ႔ ကဗ်ည္းထိုးထားတဲ့ စာတမ္းေလးတခု။ 

ဖတ္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၉ ဇူလိုင္ ၃၁ မွာ တ႐ုတ္ပိုင္ ေရနံစိမ္းတင္ Full City သေဘၤာႀကီး မေတာ္တဆျဖစ္မႈေၾကာင့္ ပင္လယ္ကမ္းေျခတခုလံုး ေရထုညစ္ညမ္းခဲ့တယ္၊ ငွက္မ်ဳိးစံုနဲ႔ ငါးပုဇြန္၊ ေရသတၱဝါ အေျမာက္အမ်ား ေသဆံုးခဲ့တယ္။ လန္ဂဆြန္းျပည္သူေတြ ဝမ္းနည္းေၾကကဲြခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ စုစည္းညီညြတ္မႈနဲ႔ မေတာ္တဆမႈ ေဘးဒုကၡကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ့တယ္။ အနစ္နာခံ စုစည္း ညီညြတ္လုပ္ေဆာင္မႈဟာ ဒုကၡဆိုးကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ေစတဲ့ မွတ္တမ္းတခုအျဖစ္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ကို သတိရေစလိမ့္မယ္... လို႔ ေရးထိုးထားတယ္။ 

သတိမမူမိတဲ့ အက်ဳိးဆက္ 

လိုက္ပါသူ တ႐ုတ္လူမ်ဳိး ၂၃ ဦးန႔ဲအတူ ေရနံစိမ္း ၁၁၂၀ တန္ခ်ိန္ကို တင္ေဆာင္လာတဲ့ Full City သေဘၤာႀကီးဟာ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး ကုန္တင္သေဘာၤမ်ားထုတ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြထဲမွာပါဝင္တဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ COSCO (China Ocean Shipping Compani) ကုမၸဏီပိုင္ သေဘၤာျဖစ္တယ္။ သေဘၤာက မီတာ ၁၆၇ မီတာရွည္ၿပီး အက်ယ္ ၂၆ မီတာရိွတယ္။ ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံရဲ႕ ေႏြရာသီ ဇူလိုင္ ၃၁ ရက္သန္းေခါင္ေက်ာ္မွာ သေဘၤာဟာ လန္ဂဆြန္းေတာင္ဘက္ပိုင္း ကမ္းေျခအနီး ေက်ာက္ေဆာင္တခုကို ဝင္တိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ အနီးက ေက်ာက္ေဆာင္ငယ္မွာ တင္သြားပါတယ္။ သေဘၤာဝမ္းေပါက္သြားၿပီး သေဘၤာေပၚက လံုျခံဳေအာင္ကြယ္ကာထားတဲ့ ေရနံစိမ္းတိုင္ကီေတြကိုပါ ေက်ာက္ေဆာင္က ထိုးေဖာက္လိုက္တယ္။ မ်ားမၾကာမီ သေဘၤာေပၚက ေရနံစိမ္းေတြ ကမ္း႐ိုးတန္း ေက်ာက္ေဆာင္ ေရလက္ၾကားေတြသာမက ပင္လယ္ျပင္ထဲအထိ စီးဝင္ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားတယ္။ အနီးအနား ကမ္း႐ိုးတန္းၿမိဳ႕ငယ္ေလးေတြ ၃-၄ ၿမိဳ႕ထိ ေရနံစိမ္းေတြ စီးေမ်ာကုန္တယ္။ ၂ ရက္အတြင္း ကီလိုမီတာ ၁၂၀ အထိေဝးတဲ့ေနရာ၊ ေဒသေတြဆီ ေရနံစိမ္းေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႔ကုန္တယ္။ ေနရာအႏွံ႔ ေရထုညစ္ညမ္းကုန္တယ္။ 

လန္ဂဆြန္းအနားတဝိုက္ ပင္လယ္ကမ္းေျခ၊ ကမ္း႐ိုးတန္းေတြဟာ ေရနံစိမ္းေတြနဲ႔ မဲညစ္ေနတယ္။ ေက်ာက္ေဆာင္၊ ေက်ာက္ၾကားေတြမွာ ေရနံစိမ္းေတြ စီးဝင္ေနတယ္။ အေမရိကတိုက္ကေန ပူေႏြးတဲ့ ဥေရာပကမ္းေျခဘက္ ေရႊ႕ေျပာင္းလာတဲ့ ငွက္မ်ဳိးစံုနဲ႔ ဟသၤာ၊ ေရဘဲ၊ ဇင္ေယာ္ေတြ တကိုယ္လံုး ေရနံစိမ္းလူးေပၿပီး ပ်ံသန္းလည္း မရ၊ ေျပးလႊားလည္း မရ၊ အစာလည္း မစားႏိုင္ေတာ့ဘဲ မေသမရွင္ေတြ ျဖစ္ကုန္တယ္။ 

“မနက္မိုးလင္းလို႔ သတင္းၾကားတဲ့ လန္ဂဆြန္းၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြ ကမ္းေျခကို လာၾကည့္ၾကတယ္၊ ျမင္ကြင္းကိုၾကည့္ၿပီး ဝမ္းနည္းပက္လက္ျဖစ္ကုန္တယ္။ အရင္က ၾကည္စိမ္းေနတဲ့ ပင္လယ္ျပင္ႀကီးဟာ ေရနံစိမ္းေတြနဲ႔ တြန္႔လိန္မဲညစ္ေနၿပီး ေက်ာက္ေဆာင္ေတြလည္း ေရနံစိမ္းေတြ ဖံုးေနတယ္။ ျမက္ခင္းစိမ္းေတြအထိ ေရနံစိမ္းေတြ ေပက်ံကုန္တယ္၊ ငွက္ေတြ၊ ဘဲေတြ၊ ေရသတၱဝါေတြဟာ သနားစရာပဲ၊ မေသမရွင္ေတြ” လြန္ခဲ့တဲ့ ၉ ႏွစ္ေလာက္ကတည္းက လန္ဂဆြန္းၿမိဳ႕မွာ အေျခခ်ေနထိုင္ေနတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္ မတူပီသား ကိုေမာင္ေမာင္က သူ ျမင္ခဲ့တာေတြ ေျပာျပတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္မွာ အဓိက တာဝန္ရိွသူဟာ သေဘၤာကပၸတိန္ျဖစ္ၿပီး ရာသီဥတုေကာင္းမြန္ေနေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ေပါ့ဆမႈေၾကာင့္ အခုလိုျဖစ္ရတာလို႔ အမ်ားက သံုးသပ္ေျပာဆိုၾကတယ္။ 

ကိုယ့္ေရေျမကိုခ်စ္တဲ့ လူထုရဲ႕တက္ႂကြမႈ 

“အံ့ၾသဖို႔ေကာင္းတာက ဒီၿမိဳ႕ကလူေတြဟာ အနိဌာျမင္ကြင္းကိုၾကည့္ၿပီး သိပ္ၾကာၾကာ ဝမ္းနည္းျပမေနဘူး၊ ၿမိဳ႕ေပၚတာဝန္ရိွသူေတြြ သက္ဆိုင္ရာကုိ အေၾကာင္းၾကားၿပီးတာနဲ႔ ၿမိဳ႕လူထုက မနက္ခင္းမွာပဲ ခ်က္ခ်င္း ကမ္းေျခ သန္႔ရွင္းေရးေတြလုပ္ဖို႔ ခ်က္ခ်င္း လူစုေဝးၾကတယ္၊ ကိုယ့္အသိနဲ႔ကိုယ္ စုေပါင္းတာဝန္ယူၾကတယ္” ကိုေမာင္ေမာင္ ျပန္ေျပာျပတာက ေရနံစိမ္းနဲ႔ ညစ္ညမ္းေရထုကို ရွင္းလင္းခတ္ထုတ္၊ မီးသတ္ပိုက္ေတြအသံုးျပဳၿပီး ေက်ာက္ေဆာင္ အႀကိဳအၾကားေတြပါမက်န္ ေသခ်ာတိုက္ခၽြတ္ေဆးေၾကာသလို လုပ္အားေပးေတြက မိမိတို႔ယူေဆာင္လာတဲ့ သံဘရပ္ခ်္ေတြနဲ႔ ေက်ာက္္တုံး၊ ေက်ာက္ခဲေတြတခုမက်န္ အေသးစိတ္ တိုက္ခၽြတ္ ေဆးေၾကာၾကတယ္လို႔ သိရတယ္။ 

ေနာက္တေန႔ ၾသဂုတ္လ ၂ ရက္ေလာက္မွာ အနီးအနားၿမိဳ႕ေတြက ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ လုပ္အားေပး ျပည္သူေတြပါဝင္ၿပီး ပင္လယ္ျပင္ သန္႔ရွင္းေရးကို ဝိုင္းဝန္းလုပ္ၾကတယ္။ အိမ္နီးခ်င္း ဆြီဒင္၊ ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံက သန္႔ရွင္းေရးအတြက္ ကမ္းေျခေစာင့္ သေဘၤာေတြ ေစလႊတ္ေပးတယ္။ သေဘၤာေပါင္း ၂၅ စီးနဲ႔ ပင္လယ္ျပင္ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ငန္းေတြကို ေအးခဲေနတဲ့ ဒီဇင္ဘာလအထိ ရာသီဆိုးကို အံတုၿပီး လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။ 

သူေဌးနဲ႔ ျပည္သူ ၾကည္ျဖဴတဲ့ေစတနာ 

ကမ္း႐တန္းေနရာတခ်ဳိ႕ကို ပိုင္ဆိုင္တဲ့သူေဌးတေယာက္က သန္႔ရွင္းေရးအတြက္ တနာရီ ေနာ္ေဝးခရိုနာ ၁၀၀ ေပးမယ္လို႔ ေၾကျငာခဲ့ေပမယ့္ အားလံုးက ေငြမယူဘဲ အခမဲ့ လုပ္အားေပးခဲ့တယ္လို႔ သိရတယ္။ “အျပန္အလွန္ထားတဲ့ ေမတၱာ၊ ေစတနာလို႔ ေျပာရမယ္၊ အခုဆို အဲဒီသူေဌးကလည္း သူပိုင္တဲ့ ပင္လယ္ ကမ္းေျခနဲ႔ ေက်ာက္ေဆာင္ေတြကို ေငြကုန္ေၾကးက်ခံ ျပဳျပင္မြန္းမံၿပီး ဘယ္သူမဆို အခမဲ့ အနားယူ အပမ္းေျဖႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ေပးထားတယ္၊ ပင္လယ္ဝ႐ႈခင္းနဲ႔ သဘာဝအလွကို ျမင္ႏိုင္တဲ့ အဲဒီေနရာကို အပမ္းေျဖလာသူေတြ အေတာ္မ်ားတယ္၊ အခြန္အခေကာက္မယ္ဆို ဒီလိုေႏြရာသီမ်ဳိးမွာ သူ႔အတြက္ ႏွစ္စဥ္္ျပဳျပင္မြန္းမံစရိတ္ေတြ ကာမိႏိုင္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ျပည္သူေတြရဲ႕ေက်းဇူးကို သူ မေမ့ဘူး တဲ့” လို႔ ကိုေမာင္ေမာင္က ဆက္ၿပီးရွင္းျပတယ္။ 

က်ေနာ္ေရာက္သြားေတာ့ သူေဌးက သူပိုင္တဲ့ ကမ္း႐ိုးတန္းေက်ာက္ေဆာင္္တခုနဲ႔တခုကို လွပၿပီး မ်က္ေစ့ပသာဒရိွတဲ့ တံတားေလးေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ထားသလို ေအာက္ေျခႏႈန္းေျမနဲ႔ ေရေမွာ္ေတြျပန္ဆယ္ၿပီး ဧည့္သည္ေတြ ေမာ္ေတာ္နဲ႔ လည္ပတ္ၿပီး အလြယ္တကူ နားေနႏိုင္ေအာင္ ေမာ္ေတာ္ဆိပ္တခုလုပ္ေနတာ ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ အမ်ားသူငါအတြက္ ဘာလိုအပ္မလဲဆိုတာ ေလ့လာၿပီး ျဖည့္ဆည္းေပးေနတဲ့ သူေဌးရဲ႕ေစတနာပါ...။ 

မီဒီယာဒီဘိတ္ေတြ 

ပထမဆံုး ေရနံေပက်ံၿပီး ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ငွက္မေသမရွင္ေတြကုိ ငွက္ပစ္မုဆိုးေတြေခၚၿပီး သုတ္သင္လိုက္ၾကတယ္၊ သဘာဝ ေက်းငွက္ေစာင့္ၾကည့္ထိန္းသိမ္းေရးအဖဲြ႔က ကန္႔ကြက္တယ္၊ ေနာ္ေဝးမီဒီယာေတြကေန ေဆြးေႏြးျငင္းခံုမႈေတြ ေပၚလာတယ္။ ငွက္ကိစၥသာ မဟုတ္၊ ေရနံသေဘၤာတိမ္းေမွာက္မႈနဲ႔ အေရးယူေဆာင္ရြက္ေရး၊ ေရထုညစ္ညမ္းျပႆနာ ေျဖရွင္းေရး၊ ငွက္ေတြ တကိုယ္လံုး ေပက်ံေနတာကို ေဆးေၾကာသန္႔ရွင္းေပးၿပီး အသက္ကယ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုတယ္၊ ငွက္ေတြမ်ဳိးတံုးကုန္မွာ စိုးရိမ္ၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ အဆိုပါ ေဒသမွာ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရတဲ့ ဇင္ေယာ္ေခါင္းနက္မ်ဳိးေတြ မ်ဳိးတုံးမယ့္ အႏၱရာယ္ကို စိုးရိမ္ပူပန္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႔မွာ ငွက္္အမ်ားစု ဓာတုအဆိပ္သင့္ၿပီး ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္မႈ၊ အသက္ ဆက္လက္ရွည္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရာမွာ ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားမႈ၊ ဒဏ္ရာေတြရၿပီး ေဝဒနာခံစားေနရမႈ၊ နလံထငွက္ေတြ အသက္ရွည္ဖို႔ ခဲယဥ္းတာေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုးမွာ ငွက္သုတ္သင္ေရးကို စနစ္တက် စာရင္းဇယားျပဳစု မွတ္တမ္းေတြထားၿပီး ဆက္လုပ္ခဲ့တယ္။ 

အျပစ္တင္မႈ ေရွာင္ရွား၊ ညီညြတ္မႈနဲ႔ ေအာင္ပဲြခံ 

ထထႂကြႂကြနဲ႔ ပင္လယ္ျပင္သန္႔ရွင္းေရးကို ေဆာင္ရြက္လိုက္ၾကတာ ေနာက္တႏွစ္ ႏွစ္ဦးပိုင္းမွာ ပင္လယ္ျပင္သန္႔စင္မႈကို အၿပီးသပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ အမ်ားနဲ႔သက္ဆိုင္ၿပီး အေရးတႀကီး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရမယ့္ ျပႆနာတခုေပၚလာၿပီဆိုတာနဲ႔ အျပစ္တင္၊ ေဝဖန္မႈေတြနဲ႔ အခ်ိန္ျဖဳန္းမေနဘဲ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တာေတြကို ညီညီညြတ္ညြတ္ လုပ္ေဆာင္ၾကတဲ့ ေဒသခံ ျပည္သူေတြရဲ႕ အေမွ်ာ္အျမင္နဲ႔ ဇဲြ၊ လံု႔လ၊ ဝီရိယ အက်ဳိးေၾကာင့္ ညစ္ႏြမ္းေနာက္က်ိေပက်ံေနတဲ့ ပင္လယ္္ျပင္ႀကီးဟာ နဂိုသဘာဝအတိုင္း လွပတင့္တယ္လာပါတယ္။ 

တ႐ုတ္ေရနံတင္ Full City သေဘၤာႀကီးဟာ ကပၸတိန္ရဲ႕ေပါ့ဆမႈေၾကာင့္ အခုလိုျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ စံုစမ္းစစ္ေဆး ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သေဘၤာကမ္းကပ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ပံုမွန္လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ သတင္းပို႔မႈပ်က္ကြက္တာေၾကာင့္ သေဘၤာလံုျခံဳမႈဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ (၃၇) နဲ႔ တရားစဲြထားပါတယ္။ ထူးျခားတာက ေနာ္ေဝး သတင္းစာနဲ႔ မီဒီယာေတြက မိမိတို႔က်င့္ဝတ္အရ သေဘၤာကပၸတိန္ရဲ႕ ေပါ့ဆမႈလို႔ သတင္းေဖာ္ျပတာမ်ဳိး မရိွသလို၊ ေက်ာက္ေဆာင္ေပၚက ေက်ာက္ဆူးႀကီးမွတ္တမ္းမွာလည္း မေတာ္တဆမႈလို႔သာ မွတ္တမ္းတင္ထားပါတယ္။ 

တခ်ိန္က ဒီေနရာေလးမွာ ဘာမွမျဖစ္ခဲ့သလို ဒီကေန႔ကာလမွာ လန္ဂဆြန္းက ေက်ာက္စြယ္ ေက်ာက္တန္းမ်ားနဲ႔ ပင္လယ္ကမ္း႐ိုးတန္းေလးဟာ ေက်းငွက္ေတြ ေရာင္စံုပန္းပြင့္ေတြ၊ ငါးမွ်ားသူ၊ အပန္းေျဖသူ၊ စက္ေလွစီးသူေတြနဲ႔ ၿငိမ္းေအး ႐ႈေမာစရာျမင္ကြင္းႀကီး ျဖစ္ေနပါၿပီ…။ ။ 

ကိုညိဳ (ေအာ္စလို) 
၂၄ ဇူလိုင္ ၂၀၁၄ 

ဓာတ္ပံု - လန္ဂဆြန္းၿမိဳ႕ ကမ္း႐ိုးေက်ာက္ေဆာင္မွာေတြ႔ရတဲ့ Full City သေဘၤာမွ က်ဳိးပဲ့ေနတဲ့ ေက်ာက္ဆူး 

ဒီအပတ္ထုတ္ တူေမာ႐ိုးဂ်ာနယ္ပါ ေဆာင္းပါး